Dlaczego nauka i demokracja warunkują się wzajemnie
O wolności nauki
„Życie w wolności nie jest łatwe, a demokracja nie jest idealna. Ale nigdy nie musieliśmy budować muru, aby zatrzymać naszych ludzi razem z nami i uniemożliwić im udanie się gdzie indziej“, powiedział John F. Kennedy w 1963 roku podczas swojego słynnego przemówienia w Berlinie. Wolność (myślenia, wyrażania swoich poglądów, badań i podróżowania) i demokracja są ściśle powiązane ze sobą. Te osiągnięcia są jednak niezwykle niestabilne, dlatego trzeba nieustannie na nowo potwierdzać ich rację bytu. Nieutrudniony dostęp do zdobywania wiedzy, krytyczna wymiana poglądów i polemiki są - zwłaszcza w kontekście wolności nauki - zasadniczym fundamentem, prawem podstawowym w Niemczech i równocześnie filarem liberalnej demokracji. Ale zgodnie z artykułem 5, ustępem 3 Ustawy Zasadniczej „wolność nauki nie zwalnia od lojalności wobec konstytucji“. Naukowcy muszą być świadomi odpowiedzialności, która spoczywa na nich w związku z ich swobodami. W obliczu przemian i debat społecznych prawne i etyczne granice badań naukowych są wystawiane na próbę. Jednocześnie podstawowa swoboda w wyborze przedmiotu badań jest osiągnięciem liberalnego systemu politycznego, który należy zachować ze względu na ochronę różnorodności i kreatywności. Bo właśnie dzięki wolności nauki wzmacnia się innowacyjny potencjał gospodarki i społeczeństwa. Dlatego w dobie „fake niusów“ i „fałszywych informacji“ absolutnie niezbędne są aktywna wymiana i skuteczna komunikacja naukowa. Zwłaszcza obecnie, niezwykle istotną rzeczą jest zwiększenie odwagi do obiektywnej dyskusji. Dotyczy to również akceptacji zasady „Agree to disagree“, czyli uwzględnienia istnienia odmiennych poglądów. Ponieważ tylko w oparciu o otwartą dyskusję i polemikę z ludźmi reprezentującymi odmienne poglądy można znaleźć nowe rozwiązania. Pluralistyczna demokracja i zróżnicowana, wolna nauka są ze sobą powiązane. Obie wymagają samodyscypliny: uczenie się – słuchanie – rozumienie – myślenie – argumentacja – wyciąganie wniosków – podejmowanie decyzji . Demokrację i wolność nauki trzeba wciąż od nowa definiować. Tylko wtedy będziemy mieć siłę, aby stawić czoła wyzwaniom przyszłości.
Jest historykiem i pierwszą osobą, która objęła profesurę honorową im. Helmuta Schmidta w Centrum Spraw Globalnych Henry’ego A. Kissingera na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Waszyngtonie, DC. Profesor dr Kristina Spohr wykłada ponadto historię międzynarodową w Londyńskiej Szkole Ekonomii. Wśród głównych zagadnień prowadzonych przez nią badań naukowyych znajduje się historia Niemiec w kontekście globalnym od 1945 roku. Jesienią 2019 roku ukazała się jej najnowsza, wielce poważana książka pt.: „Post Wall, Post Square. Rebuilding the World after 1989”.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
