TikTok’ta ve pazar yerlerinde
Bilim insanlara nasıl ulaşıyor: “Bilim Diyaloğu”’ndan Benedikt Fecher sosyal medyalarda ve analog dünyada araştırma iletişimi üzerine röportaj veriyor.
Bay Fecher, “Bilim Diyaloğu” ile hedefiniz akademik “ambiyansın” dışında kalan insanlara da ulaşmak. Bu işe yarıyor mu?
Bence öyle. Her yaz Federal Araştırma Bakanlığı ile birlikte tura yolladığımız iç su yolu gemisi olan MS Wissenschaft buna bir örnek. Bu yıl 2025 bilim yılı teması “Enerji tedarikinin geleceği“ kapsamında interaktif bir sergi ve katılıma yönelik pek çok istasyon Mayıs ayının ortasından beri yollarda. Ayrıca pazara yerlerine de çıkıyoruz, tartışma etkinlikleri organize ediyoruz veya araştırmalarını örnek oluşturacak şekilde aktaran YouTuber’ları ödüllendiriyoruz.
Dijital ortamlarda gerçeklerden uzak veya agresif yaklaşımlara pabuç bırakmamalıyız.
Sosyal medyalar bilim iletişimi için daha ziyade bir lanet mi yoksa bir lütuf mu?
Her ikisi de. Dijital ortamlarda gerçeklerden uzak veya agresif yaklaşımlara pabuç bırakmamalıyız. Sosyal medyalar dijital ortamlardaki pazar yerleridir, eğer onları bir kenara atarsak toplumun büyük bir kesimini dikkate almamış oluruz. Örneğin büyük çaplı bir inisiyatife ek olarak özellikle gençliğe hitap etmek üzere shortslar, yani kısa videolar, kullandığımız TikTok gibi sosyal medya inisiyatiflerini destekliyorum.
Sürekli olarak bilimin toplumda daha geniş kesimlere ulaşması gerektiği isteği var. Fakat sosyal medyalarda ise farklı platformlarda çok farklı hedef gruplarla karşılaşıyoruz. Bu nasıl olacak?
Hiçbir zaman sanki tek bir tane varmış gibi “halk kesimine” ulaşmak söz konusu olmadı. Farklı ihtiyaçları olan pek çok halk kesimi var. Aynı şekilde “bilim” diye bir şey de yok, aksine büyük bir disipliner ve kurumsal çeşitlilik var. İyi bir bilim iletişimi bu çeşitliliği tanır ve uygun formatlar geliştirir. Bu da pratiğe aktarmayı, yani bilimsel bulguların toplum üzerindeki etkisini güçlendirir.
İyi bir bilim iletişimi nedir?
Tabii ki bilimsel çalışmanın olağan bir parçası olmalıdır. Her araştırmacının kendi çalışması hakkında iletişime girmesi gerekmez – saf temel araştırmada kamuoyu etkin planda değildir. Fakat iletişimine toplumsal alakanın başarılması ortak görev olarak görülmeli ve kamuoyunun ve bilimin çeşitliliği ciddiye alınmalıdır.
Open Science uzmanı
Dr. Benedikt Fecher Open Science ve bilim iletişimi konularında uzman. Kendisi Nisan 2023’ten bu yana kâr amacı gütmeyen “Bilim Diyaloğu” Organizasyonunu (WiD) yönetiyor. WiD, 2000 yılında bilim ve toplum arasındaki iletişimi desteklemek ve Almanya’daki bilim iletişimini daha da geliştirmek için önde gelen Alman bilim organizasyonları tarafından kuruldu.
Bu röportaj DAAD işbirliği ile gerçekleştirilmiştir, sohbetin ayrıntılı bir versiyonunu buradan okuyabilirsiniz.
