DE’yi keşfet: Sanayi kültürü
“DE’yi keşfet” serisiyle Almanya’yı baştan başa kateden bir gezi: Bu defa rotamız eski maden ocaklarına verilen yeni yaşamın peşinde bir dönemin sanayi kalıntılarından nasıl eşsiz kültür coğrafyaları doğduğunu gösteriyor.
Kalın bir duman tabakası ve kulaklarda uğuldayan bir gürültü tahayyül edin. Uçsuz bucaksız izlenimi veren bir alana uzanan raylar. Duisburg-Nord Doğa Parkı bir zamanlar ağır işçilikle birlikte anılırdı: 20. Yüzyıl başında sanayici August Thyssen burada bir yüksek fırınlı fabrika kurmuş ve 1985’teki kapanışına kadar milyonlarca ton demir burada işlenmişti. Bölgenin bugünkü adına “park” ifadesi dahil edildiyse de bu endüstriyel geçmişin ortadan kaybolduğu anlamına gelmiyor. Fakat eski üretim merkezleri bugün konserler ve açık havada film gösterimlerine sahne olurken, bir tırmanma parkına ev sahipliği yapıyor ve eski gazometrede dalışlar düzenleniyor.
Sanayi çağının kalıntıları kültürel bir değere sahip mi? Bunların korumaya değer, ilgi çekici ve hatta güzel olduğunu söyleyebilir miyiz? Eski maden ocaklarının ve kok kömürü üretim merkezlerinin pek çoğunun yeni bir yaşamla doldurulduğu Ruhr Bölgesi’nin sakinlerine göre bu soruların kesin cevabı evet. “Sanayi kültürü” anlayışı, bir zamanlar son derece yoğun bir üretime sahne olup büyük çelik ve kömür üretiminin sona ermesinin ardından ciddi bir mücadele vermek zorunda kalan bu bölgeye yeni bir güç kazandırdı.
400 kilometrelik “Sanayi Kültürü Güzergahı”
Bu eşsiz coğrafyayı keşfetme fırsatlarından biri “sanayi kültürünün uzun gecesi” olan “Extraschicht” etkinliği. Her yıl yaklaşık 200.000 ziyaretçi bir geceliğine eski sanayi merkezlerinin birinden diğerine akın ediyor, eski hangarlarda ve şahmerdanların karanlık kulislerinde müzik ve dansa, ışık sanatına ve okumalara tanıklık ediyorlar. Bu bölgeyi yalnızca sözkonusu gece değil, yılın her günü 400 kilometrelik gezi rotasının tadını araba ya da bisikletle çıkarmak mümkün. “Sanayi Kültürü Güzergahı” maden endüstrisinin yerleşim alanlarını, manzara noktalarını ve görülmeye değer tüm yapılarını birbirine bağlıyor.
Essen’daki Zeche Zollverein bunlardan biri. Bu eski maden 2001 yılından bu yana UNESCO Dünya Kültür Mirası – üstelik Almanya’daki endüstriyel sanayi geçmişine sahip olması dolayısıyla koruma altına alınan tek kültür mirası örneği de değil. Bu listeye dahil olan diğer yerlerse Saarland’daki dökümhane Völklinger Hütte ve Harz’daki maden ocağı Bergwerk Rammelsberg. Her ne kadar UNESCO tarafından onurlandırılmadıysa da bir zamanlar açık linyit ocağı olarak kullanılmış olan ve geride kalan makinelerde ötürü “Ferropolis” olarak anılan Dessau yakınlarındaki yarımada da gençler tarafından çok sevilen bir diğer örnek. Günümüzde burada kan ter içinde çalışılmıyorsa da bu arazideki “ateşin söndüğü” de söylenemez: Temmuz ayında bu demir kent binlerce ziyaretçisiyle yeniden “Melt” müzik festivaline ev sahipliği yapacak.
“Extraschicht – Sanayi Kültürünün Uzun Gecesi” 28 Haziran 2014
“Melt” festivali, 18-20 Tammuz 2014
www.extraschicht.de
www.meltfestival.de
www.route-industriekultur.de
www.zollverein.de
www.voelklinger-huette.org
www.rammelsberg.de
© www.deutschland.de
