Eşit imkan hakkı
Alman anayasasını tanımak, siyasi çalışmalara katılmak: “Anayasa Öğrencileri” projesi bu süreçte gençlere yol gösteriyor.
Buluşma mekanı Hannibal’ı, 1970’li yıllarda hazır betonla yapılıvermiş konutlar blokunun iç avlusundaki bu yeri bulana kadar biraz arandık. Odalar zemin katta ve az sayıda pencereleri var, ama parlak yapay ışık bakımından eksikleri yok. Zeminde yeni döşenmiş laminatlar, üstünde monte edilmeyi bekleyen mutfak elemanları. Dortmund Belediyesinin herkese açık gençlik merkezinde sosyal hizmet uzmanı olarak çalışan Serkan Sanivar şu açıklamayı yapıyor: “Biraz ek ödenek aldık, şimdi tadilat yapılıyor.“
Sürekli mali dar boğaz içindeki Dortmund Belediyesi buraya yatırım yapıyor; bunun sebebi, bu öğleden sonra buraya gelen gençlerle de ilgili olsa gerek. Bu gençler “Anayasa Öğrencileri”: 2018 başlarında hayata geçirilen bir proje; Roshad Mirek, Mervan Doğan, Mounier el-Assa, İbrahim Jabar, Medis Muska, Mehmet Akkuş ve Oualid Az-Zouri gibi gençlerin “Temel Yasa”ya kafa yormalarını sağlayan bir proje.
Siyasetçilerle eşit konumda
Zira “Anayasa Öğrencileri” projenin özü bu: Başka koşullarda belki de demokrasi için ve Almanya’daki siyasi sistem için kayıp olacak gençlerin ilgisini bu devlete çekmek, hatta mümkünse katılımlarını sağlamak. Projeyi iş arkadaşı Suat Yılmaz’la birlikte Dortmund’da başlatan Sanivar “Geçler bu projede anayasayı öğrenmekle kalmıyorlar, Almanya’daki medya dünyasını da tanıyorlar” diyor. Benzer bir proje Berlin-Spandau’da da varmış. “Ayrıca katılımcılar, değerler ve demokrasinin temel nitelikleri hakkında konuşmayı da öğreniyorlar.” Bazı toplantıları da bizzat kendileri organize etmiş: Faaliyetler, sağ popülist parti Almanya için Alternatif’ten (AfD) bir siyasetçiyle buluşmadan ilçe belediye başkanıyla görüşmeye uzanan çeşitlikte.
Mervan Doğan “Benim için en çarpıcı şey, her hakkın karşısında bir karşı hak olması” diyor. Elbette insan onuru dokunulmazdır, bunu fazlasıyla duyduk. Ve cinayet gibi bir suç bu ilkeyi çiğniyor. “Ama meşru müdafaa diye de bir şey var ve bir hakla diğer hak arasında denge bulmak gerek.”
Rap şarkı sözleri ne kadar ileri gidebilir?
Gençler özellikle Rap konusundaki tartışmaya istekle katılıyorlar. Şarkı sözleri ne kadar ileri gidebilir? İbrahim Jabar antisemitik dizeler hakkında zıt görüşlerin dile geldiği tartışmalardan söz ediyor. “Bazılarının gerçekten de fazla ileri gittiğini düşünüyorum. Ama işte orada sanatın özgürlüğü antisemitizmden koruma ile ters düşüyor.” Hatta o akşam da, aradan aylar geçmişken aynı tartışma yeniden alevleniyor; ve sonunda, esas meselenin tek tek durumları, ve de her bir insanı göz ardı etmemenin gerektiği fikrine varılıyor.
Bu fikirle birlikte, Dormund’un Nordstadt semtinden gelen bu gençlerin, kendi durumlarına ve Alman toplumuna yönelik taleplerine parmak bastıkları söylenebilir. Zira Nordstadt semti bir önyargı abidesi: Buraya gelenlerin gelecek umutları pek olmuyor. Kent merkezinin ve tren garının kuzeyinde yer alan, 20. Yüzyıl başlarının mimarisiyle yükselmiş Ruhr bölgesinin bu semtinde 180 milletten insan yaşıyor.
Bir zamanların özgüveni yüksek bu işçi semti ve kentin spor markası olan Borussia Dortmund futbol takımının kurulduğu yer olan Nordstadt on yıllardan beri yeni hemşerilerin varış noktası: İşçi göçmenlerin, mültecilerin ilk durağı burası. İşsizlik oranları yüzde 20’nin üstünde, semtin çok sayıda sakini sosyal yardımla yaşıyor. Ve pek çokları nerede yaşadıklarını söylediklerinde iş bulma şanslarını yitiriyor; gençlerin siyasi veya dini aşırı hareketlere kapılmasını kolaylaştıracak bir durum.
Baksana, Federal Meclisi bile gördük biz.
“Sekizinci sınıfta uzun süre staj yeri bulamamıştım” diyor Roshad Mirek. “Ta ki başvurularımda posta kodunu kaldırana kadar.” Ancak olur aldıktan sonra nerede oturduğunu söylemiş. “Bizler üniversiteye giriş hakkını kazandığımızda kentin başka semtlerinden gelenlere kıyasla daha zor bir şeyi başarmış oluyoruz” saptamasını yapıyor Oualid Az-Zouri. “Biz bu maraton yarışına çok daha gerilerden başladık, ama finişe aynı zamanda vardık.” Gençlerin pek çoğu meslek yüksek okuluna hatta üniversiteye gitme hakkını elde etmiş. Bu konu açıldığında bir gurur havası esiyor, Anayasa Öğrencileri projesiyle ilgili olarak da. “Baksana, biz Federal Meclisi bile gördük, İçişleri Bakanlığına gittik ve Angela Merkel’le buluştuk” diyor Medis Muska.
Gençlerin pek çoğu siyasi çalışmalara katılmayı da düşünüyor. Oualid Az-Zouri’in aklında FDP’ye girme var. Ama önünde göçmen kökenli hala çok az örnek, çok az siyasetçi var. Kuşkusuz Yeşiller partisinden federal düzeyde siyaset yapan Cem Özdemir var veya son olarak Hannover’e Türk kökenli bir büyük şehir belediye başkanı seçildi. Mervan Doğan da siyasi çalışmalara dahil olmak istiyor, ama aklında ona hitap eden bir parti yok. Bir aralar Amnesty International’de çalışmış. “Ama birahanede buluşuyorlardı.” diyor. Projenin yöneticisi Sanivar toplumun da burada bir görevi olduğunu düşünüyor: “Böylesi katılım imkanlarının kültürel duyarlılıkla yapılması gerek. Toplantılar birahanede yapılması Müslümanları uzak tutuyor.” Mervan Doğan daha ince bir ayrım yapıyor: “Benim biraya itirazım yok, ama insan haklarından söz edeceksek ayık olmak isterim.“
Bizim burada yaptığımız şey, yerinde demokrasi çalışması
Serkan Sanivar Anayasa Öğrencileri projesinin yarattığı etkiden memnun. “Bizim burada yaptığımız şey, yerinde demokrasi çalışması.” 2020 Eylülünde Dortmund’da yeni bir belediye meclisi ve büyük şehir belediye başkanı seçimi zamanı geldiğinde (Hannibal’da bir araya gelen gençler bu noktada hemfikir) hepsi oy vermeye gidecekler. Çünkü şimdi kararlara katılabileceklerini biliyorlar. Ve de kendilerine kulak verildiğini.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
