Niemcy stawiają na zielony wodór

Skuteczna transformacja energetyczna przypomina skomplikowaną, złożoną z wielu elementów mozaikę. Przejście na odnawialne źródła energii wymaga na przykład nie tylko budowy elektrowni słonecznych i turbin wiatrowych, lecz także nowych linii energetycznych i stacji ładowania dla samochodów elektrycznych. Ważnym elementem układanki jest także zielony wodór: ma on się przyczynić do tego, by Niemcy stały się do 2045 r. neutralnym klimatycznie krajem uprzemysłowionym. Rząd federalny wspiera wykorzystanie tego przyjaznego dla klimatu gazu poprzez Narodową Strategię Wodorową.

Czym jest wodór – i dlaczego może przyczynić się do transformacji energetycznej?

Wodór jest najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem we wszechświecie. Bezwonny gaz H2 występuje na Ziemi w postaci związanej, przede wszystkim w wodzie (H2O). Dzięki temu, może być wykorzystywany na dużą skalę. W wyniku spalania wodoru w tlenie powstaje wyłącznie woda, bez żadnych szkodliwych dla klimatu spalin.

Aby wodór mógł rzeczywiście stać się ważnym elementem transformacji energetycznej, gaz musi być wytwarzany w sposób przyjazny dla klimatu. Mówimy tu wyłącznie o tzw. zielonym wodorze, ponieważ jest on wytwarzany w drodze elektrolizy z wykorzystaniem energii ze źródeł odnawialnych. W przeciwieństwie do na przykład szarego wodoru, do którego wytworzenia wykorzystuje się gaz ziemny. Skutek: podczas jego produkcji powstają ogromne ilości dwutlenku węgla (CO2), gazu cieplarnianego szkodliwego dla środowiska.

Gdzie można zastosować wodór?

Możliwości jego zastosowania są bardzo różnorodne. W przyszłości wodór ma być na przykład wykorzystywany do wytwarzania energii w nowoczesnych elektrowniach gazowych. Elektrownie te mają przyczynić się do stabilizacji sieci energetycznych, ponieważ produkcja energii wiatrowej i słonecznej ulega naturalnym wahaniom. Wodór odgrywa ważną rolę także w mobilności: dzięki technologii wodorowej, samochody ciężarowe, a także transport morski i lotniczy, mają stać się bardziej przyjazne dla środowiska.

A ponadto, wodór ma centralnie znaczenie w tak pożądanej transformacji niemieckiej gospodarki. Dowodem może być energochłonny przemysł stalowy: na przykład koncern Thyssenkrupp zdecydował się wykorzystać wodór do tego, by do 2050 r. wytwarzać już tylko wyłącznie stal neutralną dla klimatu. Jak mówi dyrektor finansowy Thyssenkrupp, Klaus Keysberg, technologia wodorowa jest „kluczową technologią, dzięki której nasz przemysł stanie się lepiej przygotowany na przyszłość i bardziej zrównoważony“.

Jakie cele zakłada Narodowa Strategia Wodorowa?

Poprzez opracowanie Narodowej Strategii Wodorowej, ówczesny rząd federalny już w 2020 roku stworzył warunki ramowe, dzięki którym zielony wodór może przyczynić się do transformacji energetycznej. Latem 2023 r. niemiecki rząd pod przewodnictwem kanclerza Olafa Scholza uchwalił rozwinięcie tej strategii. Rząd podwoił między innymi poprzedni cel w zakresie mocy wytwórczych: do 2030 roku moce wytwórcze w Niemczech mają wzrosnąć już nie do 5, a do co najmniej 10 gigawatów. Ma również powstać niezbędna infrastruktura: do 2028 roku ma zostać oddana do użytku nowa sieć obejmująca ponad 1800 kilometrów rurociągów wodorowych.

„Inwestycje w wodór są inwestycjami w naszą przyszłość: w ochronę klimatu, miejsca pracy dla specjalistów oraz bezpieczeństwo energetyczne“, powiedział federalny minister gospodarki Robert Habeck podczas prezentacji nowej strategii w lipcu 2023 r. Federalna minister edukacji i badań naukowych Bettina Stark-Watzinger podkreśliła: „Wodór jest brakującym elementem układanki transformacji energetycznej“.

Czy w przypadku wodoru Niemcy zakładają także międzynarodową współpracę?

Niemcy nie będą w stanie samodzielnie zaspokoić zapotrzebowania na ekologiczny wodór. Minister gospodarki Habeck zakłada, że około dwóch trzecich potrzebnego wodoru musi pochodzić z importu. Rząd federalny stawia przy tym na licznemiędzynarodowe współprace. Strategiczne partnerstwa nawiązano już z państwami południowej i zachodniej Afryki oraz Australią. W tych krajach panują bowiem szczególnie dobre warunki do wykorzystania energii wiatrowej i słonecznej w produkcji wodoru. Tylko dzięki takiemu podejściu, wodór może odegrać oczekiwaną kluczową rolę w światowej transformacji energetycznej.