Parki gwiezdnego nieba dla Niemiec
Sztuczne światło sprawia, że nasze noce są coraz jaśniejsze. Oznacza to nie tylko marnowanie energii, ale obciążenie całych ekosystemów.
Klaus Lüber ,
18.03.2023 
25 marca w wielu miejscach na świecie na godzinę zgaśnie światło z okazji Godziny dla Ziemi w ramach ochrony klimatu i protestu przeciwko marnowaniu energii. Jednak Manuel Philipp uważa, że to wciąż o wiele za mało. „Szczerze mówiąc, zawsze jestem nieco zirytowany Godziną dla Ziemi” – opowiada fizyk i astronom. „Nie mam nic przeciwko symbolicznej wartości tej inicjatywy. Ale jest bardzo podobny problem, na który do tej pory nie zwracano uwagi w ramach tej akcji. Ma on tak samo drastyczne skutki jak zbyt wysokie zużycie energii, a przecież chodzi właśnie o rezygnację ze sztucznego światła”.
Zdaniem Philippa: problemem jest samo światło. Obecnie jest tak dużo sztucznego światła, że specjaliści mówią o regularnym zanieczyszczeniu naszej przestrzeni życiowej. Zwłaszcza nad dużymi miastami tworzą się ogromne kopuły światła, wypromieniowujące sztuczne światło w promieniu do 200 kilometrów. I zgodnie z aktualnymi badaniami Niemieckiego Centrum Badawczego ds. Nauk o Ziemi (GFZ) w Poczdamie ilość sztucznego światła rośnie na świecie o 10% rocznie.
Oświetlenie śmiercionośne dla wielu owadów
W miastach noce są obecnie tak jasne, że prawie nie widać gwiazd. Organizacje środowiskowe ostrzegają przed konsekwencjami zanieczyszczenia światłem dla całych ekosystemów. Bezsenność z powodu zaburzonego rytmu dnia i nocy, na którą cierpi coraz więcej osób, jest w tym momencie najmniejszym problemem. „Na owady nocne, wśród których wiele pełni także ważną rolę jako zapylacze, źródła światła działają jak odkurzacz” – opowiada Philipp. „Owady zawisają tam, są albo szybko wciągane, albo umierają z wycieńczenia”.
Tak nie musi być. „Około jednej trzeciej światła, które produkujemy w nocy, jest marnowana. Bez problemu moglibyśmy więc z tego zrezygnować bez obaw, że w przyszłości będziemy musieli chodzić wyłącznie ciemnymi ulicami” – mówi Philipp. W 2019 r. utworzył on inicjatywę „Paten der Nacht”, aby zwiększyć świadomość stosowania sztucznego światła.
Godzina dla Ziemi i Droga Mleczna nad Frankfurtem
W 2020 r., w nawiązaniu do Godziny dla Ziemi rozpoczęła się akcja Nocy dla Ziemi. Nie tylko przez godzinę, ale na całą noc mają gasnąć światła co roku we wrześniu podczas nowiu księżyca. W 2022 r. w akcji wzięło udział ponad sto miast. Philippowi udało się zachęcić do wyłączenia oświetlenia ulic około 30 gmin. Czasami Philipp wyobraża sobie, jakby to było, gdyby pewnego dnia w dużym mieście zniknęło całe sztuczne światło: „Wtedy z Frankfurtu można byłoby zobaczyć Drogę Mleczną”.
Ostatnio zachwyt nad gwiazdami podsunął astronomowi kolejny pomysł. Z jego inicjatywy w niemieckich Alpach powstał jeden z łącznie pięciu parków gwiezdnego nieba w Niemczech: są to obszary ochrony przed światłem z jak najmniejszą ilością sztucznego oświetlenia, certyfikowane przez amerykańskie stowarzyszenie International Dark-Sky Association (IDA). Na całym świecie jest 175 takich Dark-Sky Communities.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here:
