Na ratunek różnorodności gatunkowej

16. Konferencja Różnorodności Biologicznej, „Konferencja Stron” (COP16) odbędzie się w dniach 21 października – 1 listopada 2024 r. w mieście Cali w Kolumbii. Mottem spotkania jest „Pokój z Naturą” (Paz con la Naturaleza). Odbywa się w jednym z najbardziej zróżnicowanych biologicznie regionów na świecie, z całkowicie różnymi siedliskami, takimi jak Andy, niziny Amazonki oraz morza Pacyfiku i Karaibów. Kolumbia jest uważana za obszar o dużej różnorodności biologicznej, co oznacza, że jest to region z dużą liczbą endemicznych gatunków roślin i zwierząt, tj. gatunków, które występują tylko tutaj. 

Kto bierze udział w konferencji COP 16? 

W konferencji bierze udział 196 państw-sygnatariuszy Konwencji o różnorodności biologicznej (Konwencja o różnorodności biologicznej – CBD). Na miejscu obecni są również przedstawiciele biznesu, nauki i społeczeństwa obywatelskiego. Ci ostatni obejmują organizacje pozarządowe (NGO), a także ludność rdzenną i społeczności lokalne. CBD jest najważniejszym wielostronnym traktatem dotyczącym ochrony różnorodności biologicznej na Ziemi. Tylko cztery państwa, w tym USA, nie ratyfikowały jeszcze tego dokumentu. Uczestniczą Państwo w konferencji w Cali jako obserwator.

Dlaczego różnorodność gatunkowa jest ważna?

Żywność, materiały budowlane, energia, leki – wszystko to pochodzi z natury i ma zasadnicze znaczenie dla ludzkiej egzystencji. Nauka nazywa to usługami ekosystemowymi. Zaliczają się do nich rzeczy zaczerpnięte bezpośrednio z natury, takie jak produkty z wymienionych obszarów, ale także procesy, takie jak zapylanie roślin, magazynowanie dwutlenku węgla czy produkcja tlenu.

Dlaczego konferencja jest ważna?

Utrata różnorodności biologicznej przybiera skrajne rozmiary. Według ONZ milion gatunków jest obecnie zagrożonych wyginięciem. Oznacza to, że wskaźnik wymierania przekracza 100-krotnie spodziewaną naturalną utratę gatunków. Stanowi to ogromne zagrożenie dla podstaw ludzkiej egzystencji. W przypadku niektórych gatunków konsekwencje ich utraty są oczywiste nawet dla laików, na przykład fakt, że bez pszczół wiele roślin nie jest już zapylanych i wskutek tego nie wytwarza owoców. Każdy gatunek odgrywa w swoim ekosystemie pewną rolę. Dlatego też COP16 postawił sobie za zadanie powstrzymanie wymierania gatunków.

Jak ważne są lasy tropikalne i rezerwaty przyrody?

Lasy tropikalne są skarbnicą różnorodności gatunkowej z uwagi na fakt, że żyje w nich około trzech czwartych wszystkich gatunków. Ale są też skrajnie zagrożone. Dotyczy to na przykład prawie połowy wszystkich tamtejszych gatunków roślin. Największym zagrożeniem dla lasów jest rolnictwo. Dlatego rezerwaty przyrody są tak ważne. Podlegają one regulowanemu użytkowaniu, chronią naturę i dają jej możliwość regeneracji. Dotyczy to rezerwatów przyrody na całym świecie, nie tylko w tropikach.

Jakie jest stanowisko Niemiec?

Niemcy stanowczo popierają cele Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej. Minister Środowiska Steffi Lemke nazwała to historycznym „przełomem”. Dlatego też Niemcy są jednym z największych darczyńców na rzecz międzynarodowej ochrony przyrody. Od 2025 r. niemiecki rząd zamierza przeznaczać na ten cel 1,5 mld euro rocznie. To dwukrotnie więcej niż wcześniej. Jednym z przykładów międzynarodowego zaangażowania Niemiec jest Fundusz Dziedzictwa Krajobrazowego, który został ustanowiony przez niemiecki Bank Rozwoju KfW w 2020 r. w imieniu niemieckiego rządu federalnego. Fundusz wspiera tereny chronione w wielu częściach świata. Niemcy wspierają również działania Unii Europejskiej na rzecz ochrony bioróżnorodności. Dotyczy to na przykład unijnej ustawy o ochronie przyrody, zgodnie z którą 20% zdegradowanych obszarów w całej UE musi zostać odtworzonych do 2030 roku.