Ana içeriğe geç

Çok Yönlü Bilge Gottfried Wilhelm Leibniz

14 Kasım 2016, çok yönlü bilge Gottfried Wilhelm Leibniz'in 300'üncü ölüm yıldönümü.

11.11.2016
© dpa/Uwe Bumann

O, matematikçi, filozof, hukukçu, tarihçi, mühendis ve diplomattı. Ama Gottfried Wilhelm Leibniz asla sadece bir teorisyen değildi. Bilim ve uygulama arasında bir bağ oluşturmak – buydu izlediği ana çizgi, 1646 Leipzig doğumlu bu bilgenin. Teorik düşüncelerini uygulanabilirlikleri açısından da değerlendiriyordu o daima.

Henüz, 21 yaşında doktora sahibi bir hukukçuyken, Mainz'da  prens danışmanı olarak bir göreve başlamak için bir profesör kürsüsünü reddetmesiyle başladı bu. Oradan bir diplomat olarak Paris'e uzandı  yolu; bilimin en son durumuna uygun bir hesap makinası – toplama çıkarma, çarpma ve bölme yapmaya yönelik mekanik düzeneklere sahip pratik bir aygıt - yaptığı yere. Haiz olduğu  bilgilerinden diferensiyal ve integral hesabı geliştirdi Leibniz.

Unterschrift von Leibniz

Yel Değirmenleri, Dul Sandığı ve İkili Sayı Sistemi  

Dük Johann Friedrich von Hannover'in  çiftlik müşaviri ve kütüphanecisi olmak için Almanya'ya geri dönmesinin ardından, tamamen pratik bir soruna eğildi: 1680'den 1685'e kadar yel değirmenleri aracılığıyla maden ocaklarını basan suyu boşaltmaya ve böylelikle Hannover Düklüğü için önem taşıyan gümüş üretimini garanti altına almaya çalıştı Leibniz. Bu planı, gelenekçi madencilerin direnişi nedeniyle en sonunda başarısızlığa uğradı.  

Acaba sonrasında onu Avrupa'yı dolaşmaya  Welf Hanedanı hakkındaki tarihi araştırmaları mı yöneltti, yoksa "dinamik" olarak adlandırılan fiziksel güçler bilgisi mi, ya da dilbilimsel araştırmaları mı  – birçok lisana vakıf olan bu adam kendisi hakkında şunları söylüyordu:  „Uyandığımda aklıma o kadar çok şey gelmiş oluyordu ki, bunları yazıya dökmeye gün yetmiyordu“. Örneğin bir denizaltı gemisi planları vardı, ikili sayı sistemini icat etti, bir dul ve yetim sandığı kurdu, kapı kilitleri tekniğinde iyileştirmeler yaptı.

O; sonrasının aydınlanma, klasizim, idealizm akımlarının büyük düşünürlerini etkiledi. 1678 yılına ait bir Leibniz makalesinin ana fikri, insanın ancak kendi türdeşleriı mutlu olduğu takdirde mutlu olabileceğini ifade ediyordu.  Ancak bu, Leibniz'in hayatının son yıllarında integral matematiğin icadı konusunda ateşli biçimde çekiştiği Isaac Newton'un mutluluğu için geçerli değildi. Leibniz, 1716'da Hannover'de öldü. Almanya'da  Leibniz ismi bugün birçok yerde mevcut.  Birçoklarının yanı sıra Leibniz Topluluğu da (Leibniz-Gemeinschaft)  adını bu çok yönlü bilgeden alıyor.

© www.deutschland.de