„Diğer kültürlerden öğrenmek istiyoruz “

Sayın Profesör Dorgerloh, Humboldt Forum nedir? Ulusal etnoloji müzesi mi?
Humboldt Forum, müze değildir. Açık bir forumdur, günümüz dünyasında bizleri etkileyen sorunlara yönelik uluslararası bir diyalog platformudur. Gerçi bu, Berlin devlet müzelerindeki, Berlin Şehir  Müzesi Vakfı’ndaki veya Humboldt Üniversitesi’ndeki sergilerde de yaşanabilir bir şey, ama müstakil bir eğitim ve bilgi sağlama, bilim ve araştırma dalıyla, örneğin ekoloji, kuzey-güney arasındaki eşitsizlik, yoksulluk, sömürü veya insan kaçakçılığı gibi merkezi küresel konularla ilgilenmeye davet ediyoruz. Tam Alexander von Humbold’un öğretisine uygun bir biçimde: Her şey, her şeyle bağlantılıdır. Bu forum, ayrıca etkinlikler, dans, müzik, ve tartışmalardan oluşan çok geniş kapsamlı bir program sunuyor. Kısacası, Humboldt Forum, en azından müzenin çok ötesinde bir şey.

Alexander von Humboldt’tan bir tür zihinsel esinti mi geçiyor forumdan?
Bu ismin sahibi olarak sırf Alexander değil, bir de kardeşi Wilhelm var. Wilhelm, günümüzde büyük bir iletişim araştırmacısı olarak tanımlanırdı. O, dünyayı çeşitli türler üzerinden okuyan genel bir anlaşma biçimi oluşturmak  ve bunu kaydetmekle meşguldü. Ve Alexander, bağlantılı düşünme ve çalışma; yani kooperasyon  ve iş birliği yapma yükümlülüğünü bize miras bıraktı. Biz açık bir karşılıklı değişim çağrısı yapıyoruz. Biz, dinlemek istiyor, başka kültürlerden bir şeyler öğrenmek isiyoruz. Alexander von Humboldt, tam da bunu yaptı ve şeylerin birbiriyle nasıl küresel bir ağ oluşturduğunu ve birbiriyle nasıl örülü olduğunu fark etti.

Alexander von Humboldt’un tipik Alman bir yanı var mı?
Katıksız Alman anlamında sanmıyorum. Her iki Humboldt; Alexander ve Wilhelm, kendilerini birer dünya vatandaşı olarak görüyorlardı. Gerçi ikisi de Berlinliydi, ama ikisi de hem zihinsel hem de fiziksel olarak tüm dünyada yoldaydı.

Alexander von Humbold’un sizi özel ölçüde etkileyen bir vasfı var mı?
Daha başka birçok özelliğinin yanı sıra onun inanılmaz çalışkanlığı ve presizyonu. Onun ne derece yoğun haberleştiğini ve bir şeyi ne derece tam gözlemlediğini keşfetmek, daima büyüleyici. Ölçmek onun için asaldı,  özenle incelemek, tam değerler elde etmek ve tahminlerden çıkıp doğa bilimleri açısından gerekçelendirilmiş tanıya ulaşmak.

Forumun müzeyle ilgili kısmına yönelik, sömürgeci bir duruşu temsil ettiği suçlamaya karşı sizin tavrınız nasıl? Hatta sergilenen parçaların ait oldukları ülkelere geri verilmesi bile talep ediliyor.
Humboldt Forum, Alman sömürgecilik tarihine ilişkin gecikmiş tartışma için bir katalizatördü ve böyle olmaya da devam ediyor. Sömürgecilik, daha 1918 yılında sona ermişti ancak elbette, aynen içinde bulunduğumuz zamana kadar uzanan etkileri de var. Etnoloji müzelerinde buna ilişkin, dolaysız sömürgeci bağlamları olan, hatta şiddetle ilintili belgeler, objeler var. Yani bu objelerin Berlin’e nasıl geldiği eksiksiz araştırılmak zorunda. Adaletsizlik bağlamının mevcut olduğu yerlerde, bunların iadeleri söz konusu edilmelidir. Bunların geldiği toplumların temsilcileriyle birlikte bunu araştırıp bulmak ve bu objelerin geldiği yerlerde yaşayan insanlarla birlikte karar vermek zorundayız. Bu özünde, Prusya Kültürel Varlıklar Vakfı devlet müzelerinin, zaten yıllardan beri yerine getirmekte oldukları bir görevidir. Forum, toplumsal önem taşıyan sorunların en farklı bakış açılarından ele alındığı bir yerdir; örneğin, bu objelerin maddi ve aynı zamanda kültürel mirasın objesi olarak ne kadar önem taşıdıkları konusu gibi.  İsterseniz buna Humboldt’un izinde aydınlatma ve idrak etme de diyebilirsiniz.

Kişi hakkında:
Prof. Hartmut Dorgerloh, tarihi eser bakıcısı ve sanat tarihçisi. 1 Haziran 2018’den beri Berlin Humdboldt Forumu Genel Müdürü.

© www.deutschland.de

"You would like to receive regular information about Germany?
Subscribe here:"