Facia Sonrası Zihniyet Değişikliği

Almanya. Nisan 2013’te Dakka yakınlarındaki Rana Plaza fabrika binasının çökmesi, küresel tekstil endüstrisindeki tehlikeli durumları tüm dünyada gözler önüne sermişti. Bu faciada 1.100’ü aşkın insan yaşamını yitirdi.  Alman Kalkınma İşbirliği Teşkilatı, Bangladeş’teki tehlikeyi çok önceden görüyordu. Jochen Weikert, Alman Uluslararası İşbirliği Teşkilatı’nın (GIZ) oradaki bir projesinden sorumlu uzmanı.

Sayın Weikert, GIZ 1990’lı yılların sonlarından beri Bangladeş’teki tekstil endüstrisinde sosyal standartların iyileştirilmesi için çaba veriyor. Durumun düzelmesini nasıl sağlayabildiniz? 
Hakları konusunda aydınlatmak için işçilerle doğrudan temasa geçerek. İşletmelerin yan taraflarında bulunan kadın kafelerimiz aracılığıyla 200.000 kişiye ulaşabildik; bu kafelerde kadınlı erkekli çalışanlar  görüş alışverişinde bulunabiliyor ve kendi haklarına ilişkin daha çok bilgi edinebiliyorlar. Bizler, endüstri işveren birlikleriyle de birlikte çalışıyoruz ve böylelikle 1.000’i aşkın fabrikada acil çıkış yollarının işaretlenmesi ve iş güvenliği giysileri konusunda iyileştirilmeye gidilmesini sağladık. Ayrıca işletmeleri denetleyen müfettişleri eğittik.

Daha nerelerde süregelen eksikler var? 
Sosyal standartların yanı sıra çevre sorunları en acil sorunlar. Yeraltı su seviyesi, tekstil endüstrisinin su çıkarması nedeniyle hızla düşüyor. Bu, içme suyu teminini daha bugünden olumsuz etkiliyor. Üstelik kirletilen kullanım suyu ya yetersiz arıtılıyor, ya da hiç arıtılmıyor. Bu nedenle GIZ, daha sağlıklı bir çevre ve kaynakların verimli kullanılmasına yönelik önlemlerde sektöre destek oluyor. 300’ü aşkın fabrika, çevre sağlığı standartlarını önemli ölçüde iyileştirdi. 

Bangladeş’teki iyi fabrikalar bugün nasıl bir görünüme sahipler? 
Bunlar, Almanya’daki iyi fabrikalara benziyorlar: temiz, derli toplu ve yapısal anlamda emniyetli. Bunlar düzenli biçimde denetleniyorlar. Ayrıca etkili bir işçi temsilciliği var ve çalışma saatleri günde on saatin altında kalıyor. Çalışanlar, yasal asgari ücretin şart koştuğundan daha fazlasını kazanıyorlar. Sosyal güvenlik, büyük bir sorun teşkil etmeye devam ediyor: Kaza, hastalık ve işsizlik sigortası yok. 
 

Rana Plaza fabrikasının 2013’te çökmesi bir  dönüm noktasıydı. Kurbanlarla ilgilenen kimse var mı?
GIZ, Alman Federal Kalkınma Bakanlığı’nın verdiği yetkiyle, Rana Plaza’dan sonra yeni bir yaşama adım atmaları için, örneğin yeni bir meslek edinmeye yönelik eğitimler yoluyla  500’ü aşkın mağdura yardım etti. Yıkılan fabrikaya birkaç dakikalık bir mesafede kurulan bir ortopedi okulunun kurulması çok etkili oldu. O zamana kadar protezler yüksek fiyatlara ülke dışından temin edilmek zorundayken, artık sınavdan geçmiş üç tane yerli ortopedi teknisyenleri sınıfı var. Bunlar sadece Rana Plaza kurbanlarına değil, aynı zamanda tüm ülkeye yardım ediyorlar.

Röportaj: Rolf Obertreis

© www.deutschland.de