Dünyaca ünlü documenta sergisinin özel anları
1955’te Kassel kentinde yapılan ilk documenta bile heyecanlara sebep olmuştu. Bu özellik şimdiye kadar değişmedi. Beş yılda bir dünyanın en büyük çağdaş sanatlar sergisi 100 gün boyunca heyecan kaynağı oluyor. Documenta sanat olayının hafızada bıraktığı bazı olaylar.
Göğe doğru
Jonathan Borofsky Man Walking to the Sky (Göğe Doğru) eseriyle 1992’deki documenta 9’un simgesi oldu. Amerikalı sanatçı, bakışını yukarı yöneltmiş ve Fridericianum Müzesinin önüne yerleştirdiği, eğimle yükselen bir metal çubuğun üzerinde yukarı doğru yürüyen bir genci koymuştu. Sürekli genişleyen bu sergiyi tanımlayacak söz “Daha hızlı, daha yükseğe, daha ileri” olabilir. “Göğe Doğru” eseri ziyaretçilerin çok ilgisini çekti, bir bağış kampanyasıyla satın alındı ve Kulturbahnhof’da daimi yerini buldu.
Atlayacak mı atlamayacak mı?
documenta 13 başladığında 2012 Mayısında bir skandal yaşandı: Kassel’ın ünlü meydanı Friedrichsplatz’daki St. Elisabeth Kilisesinin kulesinde kollarını açmış bir adam duruyordu. Bu adam heykeltıraş Stephan Balkenhol’un eseriydi, daha sonra da kilise içinde sergilenecekti. Yoldan geçenler birinin intihara kalkıştığını düşündüklerinden polise ve itfaiyeye haber verince heyecanlı anlar yaşandı. O zamanki documenta başkanı Carolyn Christov-Bakargiev enstalasyon konusunda bilgilendirilmediği için duruma kızmıştı.
Doğanın haşarılığı
2007’deki on ikinci documenta 754.000 ziyaretçiyle o zamana kadarki rekoru kırmıştı. Serginin merkezine oturan isim o zamanlar Avrupa’da pek tanınmayan Çinli sanatçı Ai Weiwei oldu. Zira açılıştan sadece birkaç gün sonra, ahşap kapı ve pencerelerden oluşan “Template” (Eskiz) adlı eseri fırtına da devrilmişti. Weiwei Karlsaue’deki bu enstalasyonu eski haline getirmeye girişmedi. “Böylesi öncekinden daha iyi” dedi lafı uzatmadan. “Şimdi doğanın gücü görünür oldu. Ve sanat böylesi duygularla asıl güzelliğine kavuşuyor.”
Domuz ahırı
documenta 10’un başkanı Catherine David documenta kenti için hiç de nezaket göstermedi: “Kassel çok berbat!” demişti. Ama 1997 sanat sergisi ziyaretçilerin gözdesi bir domuz ahırı oldu. Bir domuz cinsi olan “alacalı bentheimer”ler, Karlsaue’deki “Domuzlar ve İnsanlar İçin Ev”in sakinleriydi. Sanatçılar Rosemarie Trockel ve Carsten Höller’in kurguladığı bu ekolojik ahırda domuzlar yansımalı camların arkasında sergileniyordu. Ahırın içine bakanlar kendilerini de mutlu domuzların yanında görüyor, ister istemez kitlesel hayvancılığı, hayvanlara yapılan muameleyi ve kâr hırsını düşünüyordu.
Dünyaca ünlü sergi documenta 14, 8 Nisan 2017’de Atina’da açılıyor
