od upadku muru

Od lat 80. XX w. w NRD narasta niezadowolenie. Sytuacja gospodarcza jest ciężka i panuje niedostatek dóbr konsumpcyjnych. Ponadto, poza kilkoma wyjątkami, obywatele NRD nie mogą wyjeżdżać na Zachód, a tym samym nie mogą odwiedzać swoich rodzin. Jednocześnie dowiadują się od krewnych i z telewizji o dobrym życiu, które prowadzą Niemcy w RFN.

11 marca 1985 r. w ZSRR Michaił Gorbaczow zostaje wybrany na sekretarza generalnego. Rozpoczyna on politykę reform i przyznaje państwom satelickim bloku wschodniego dużą autonomię. W rezultacie w Polsce i na Węgrzech rozpoczynają się reformy, natomiast w NRD rządząca partia SED twardo pozostaje przy obranym kursie. Wiele osób ucieka przez Węgry do Austrii i niemieckiej ambasady w Pradze. 4 września 1989 r. w Lipsku odbywa się pierwsza poniedziałkowa demonstracja. Z tygodnia na tydzień coraz więcej ludzi bierze udział w demonstracjach w całym kraju – 30 października tylko w Lipsku gromadzi się 300 tys. osób.

18 października 1989 r. sekretarz generalny SED Erich Honecker podaje się do dymisji. Jego następcą zostaje Egon Krenz. Czechosłowacja otwiera swoje granice z Republiką Federalną Niemiec dla obywateli NRD, co powoduje, że wielu obywateli ucieka z NRD i zmusza partię SED do działania. Aby uspokoić ludzi partia planuje wprowadzenie nowej ustawy dotyczącej podróży.

Okres zjednoczenia Niemiec i upadek Muru Berlińskiego miały wpływ na całe pokolenie artystów i ludzi kultury. Podział Niemiec, zjednoczenie, nowe początki i wolność to motywy, które pojawiają się w literaturze, muzyce i malarstwie. Dzieła przetwarzają historię, dotykają zjednoczenia Niemiec i utrzymują pamięć przy życiu.

„O wolności, iskro bogów!”

W Święta Bożego Narodzenia 1989 r. odbywają się dwa koncerty, które stają się muzycznym symbolem radości. Muzycy z Monachium, Drezna, Londynu, Paryża, Nowego Jorku i ówczesnego Leningradu grają dwa koncerty pt. „Berlin Celebration Concerts”: 23 grudnia 1989 r. w berlińskiej filharmonii w Berlinie Zachodnim i 25 grudnia w Schauspielhaus w Berlinie Wschodnim. Chórem i orkiestrą dyryguje legendarny amerykański dyrygent Leonard Bernstein. Jakby to nie było wystarczająco symboliczne: światowa gwiazda stojąca przy pulpicie zmienia „Odę do radości” Friedricha Schillera z 9. symfonii Ludwiga van Beethovena. Zamiast „O radości, iskro bogów” wybrzmiewa „O wolności, iskro bogów”.

Sztuka dla wolności

W 1984 r. Kiddy Citny i jego kolega Thierry Noir po raz pierwszy pomalowali fragmenty muru berlińskiego. „Chcieliśmy otoczyć Berlin Wschodni sztuką”, mówi Kiddy. Mimo tego, że malowali mur po zachodniej stronie, to jednak w tym celu musieli przejść na terytorium NRD. Przez swoje prace artysta stał się jednym z prekursorów Street Artu w Niemczech i zyskał międzynarodową sławę jako „malarz muru”. Jego kolorowa sztuka symbolizuje pokój, wolność i człowieczeństwo. Dzisiaj prace Kiddy'ego Citny'ego można oglądać w muzeach i galeriach na całym świecie. Niektóre z jego prac wykonanych na murze berlińskim stały się częścią East Side Gallery, najdłuższego pozostałego odcinka muru w Berlinie.