„Nowe sojusze oparte na wartościach”

Pani Stamm, w jaki sposób odpowiedziałaby Pani na następujące pytanie: czym jestfeministyczna polityka zagraniczna? 
To pojęcie wymyka się jednej nadrzędnej definicji, jednak istnieją pewne główne elementy łączące różne podejścia. Feministyczna polityka zagraniczna jest często rozumiana jako sposób na wzmocnienie praw, zasobów i reprezentacji kobiet oraz grup marginalizowanych. Jest to również podejście przyjęte przez niemiecki rząd. Pytanie powinno zatem brzmieć następująco: które z dotychczas pomijanych głosów, są teraz uwzględniane w kwestiach związanych z uprawianiem polityki zagranicznej? Ponadto feministyczna polityka zagraniczna ma jeszcze jeden, istotny wymiar: kwestie bezpieczeństwa. Kogo przede wszystkim chroni polityka zagraniczna? Państwo czy jego obywateli?  

Jest Pani jedną z osób, które opracowały niemiecką koncepcję bezpieczeństwa. Co było dla Pani najistotniejsze? 
W procesie konsultacyjnym, prowadzonym przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, uczestniczyło wiele organizacji społeczeństwa obywatelskiego i think tanków. Ten proces był bardzo istotny, ponieważ uwzględniał różne perspektywy i żądania. Ważnym aspektem niemieckiej koncepcji bezpieczeństwa jest również to, że oferuje przestrzeń dla autorefleksji i dalszego rozwoju. Ta koncepcja jest bardzo świeża i wymaga dalszych prac.  

Od wdrożenia strategii minął rok. Co zmieniło się w tym czasie? 
Z jednej strony doprowadziła ona do wewnętrznych zmian w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a z drugiej poskutkowała powołaniem ambasadorki ds. feministycznej polityki zagranicznej oraz wprowadzeniem budżetowania pod kątem płci, czyli uwzględnienia perspektywy płci na wszystkich poziomach budżetu państwa. Dodatkowo wprowadziła ona nowy sposób narracji: obecnie przemówienia ministrów spraw zagranicznych często poruszają perspektywę kobieti kwestie grup marginalizowanych. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji kryzysowych. Ponadto również inne kraje uprawiają feministyczną politykę zagraniczną, a dzięki temu powstają nowe sojusze oparte na wartościach. Jednym z przykładów jest spotkanie ministrów spraw zagranicznych w Ułan Bator w 2023 r., które odbyło się z inicjatywy Annaleny Baerbock oraz jej francuskich i mongolskich odpowiedniczek. Nadal istnieje możliwość optymalizacji znaczących kwestii politycznych oraz podstawowych zasad niemieckiej polityki zagranicznej. W tym kontekście należy zadać sobie podstawowe pytanie: kto i co znajduje się w centrum procesu decyzyjnego polityki zagranicznej?