Historyczka Anne Applebaum otrzymuje Nagrodę Pokojową
Amerykańsko-polska badaczka otrzymuje za swoją pracę jedną z najważniejszych niemieckich nagród.
Jedna z najważniejszych krytyczek władzy autorytarnej otrzymuje Nagrodę Pokojową Księgarzy Niemieckich: amerykańsko-polska historyczka Anne Applebaum. Nagroda zostanie wręczona w niedzielę, 20 października 2024 roku, w kościele św. Pawła we Frankfurcie. W 2023 roku nagrodę otrzymał brytyjsko-indyjski pisarz Salman Rushdie, rok wcześniej ukraiński pisarz Serhij Zhadan. Uroczystość wręczenia nagrody od 1950 roku odbywa się we Frankfurcie nad Menem, podczas największych na świecie Targów Książki.
Applebaum od dawna ostrzega przed agresywną polityką Putina
„W czasach, gdy osiągnięcia i wartości demokracji stają się coraz częściej przedmiotem parodii i ataków, jej praca stanowi niezwykle ważny wkład w utrzymanie demokracji i pokoju”, czytamy w oświadczeniu Rady Fundacji uzasadniającej wybór Applebaum. Ekspertka w zakresie historii Europy Wschodniej od dawna ostrzega przed prezydentem Rosji Władimirem Putinem i jego agresywną postawą wobec Zachodu. Bardzo wcześnie domagała się również wsparcia dla Ukrainy.
Jak powiedziała Applebaum Niemieckiej Agencji Prasowej, wyróżnienie Nagrodą Pokojową jest dla niej zaszczytem. „Jest to dla mnie szczególnie ważne, ponieważ w mojej pracy nad historią ZSRR i Europy Wschodniej w ogromnym stopniu korzystałam z badań niemieckich historyków i naukowców“. Po ogłoszeniu laureatki, podziękowała „wszystkim w Niemczech, którzy nadal walczą o pokój, wolność i demokrację w Ukrainie, w Rosji i w całej Europie”.
Jestem głęboko przekonana, że pesymizm jest nieodpowiedzialny.
W jednym z wywiadów, Applebaum opisała swoją postawę wobec życia następująco: „Staram się myśleć pozytywnie i rzeczywiście jestem głęboko przekonana, że pesymizm jest nieodpowiedzialny”. Jednocześnie dostrzega problemy wielu ludzi. „Oczywiście żyjemy w czasach dużych, wręcz ogromnych zmian”, stwierdza, „i wiele osób chce, aby to poczucie przyspieszenia ustało. Dla nich jest w tym za dużo zgiełku, za dużo kakofonii. Oni oczekują czegoś prostszego“. Zauważa też jednak pozytywne zmiany: „W październiku mieliśmy w Polsce wspaniałe wybory. A były tak wspaniale dlatego, że cechowała je ogromna frekwencja, wzięło w nich udział więcej osób niż kiedykolwiek!”. Jej nadzieja na przyszłość? „Sądzę, że młodzi ludzie odegrają bardzo ważną rolę w kształtowaniu debaty politycznej. To Digital Natives, cyfrowi tubylcy, którzy rozumieją (…) ten świat, i którzy będą w stanie ten świat zmieniać i ulepszać“.
W przeciwieństwie do Polski, w Niemczech Applebaum znana jest raczej wyłącznie w kręgach zainteresowanych tematyką jej pracy. Urodziła się w żydowskiej rodzinie w Waszyngtonie, studiowała w Yale, Londynie i Oxfordzie, a w 1988 roku przyjechała do Polski jako korespondentka. W Warszawie poznała dzisiejszego ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego. Pobrali się w 1992 roku, mają dwóch synów. Applebaum od kilkudziesięciu lat mieszka w Polsce i oprócz amerykańskiego posiada również polskie obywatelstwo.
Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich
Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich jest jedną z najbardziej prestiżowych nagród przyznawanych w Niemczech. Choć dotowana jest kwotą 25 000 euro, jej wartość znacznie przewyższa nagrodę pieniężną. Giełdowe Stowarzyszenie Księgarzy Niemieckich przyznaje tę nagrodę od 1950 roku. Nagroda Pokojowa wyróżnia osobowości ze świata literatury, nauki lub sztuki, które poprzez swoją pracę przyczyniają się do szerzenia idei pokoju. Wśród jej laureatów znajduje się szereg wybitnych osobistości z Polski: zamordowany przez nazistów w obozie koncentracyjnym pisarz, lekarz i pedagog Janusz Korczak, uhonorowany pośmiertnie w 1972 roku, wielki filozof Leszek Kołakowski nagrodzony w 1977 roku oraz historyk i minister spraw zagranicznych Władysław Bartoszewski, który nagrodę otrzymał w roku 1986.
Dzisiaj Anne Applebaum pisze głównie dla amerykańskiego czasopisma „The Atlantic“. Wydała również książki takie jak „Gułag“ (2003), „Za żelazną kurtyną“ (2012) czy „Zwodniczy powab autorytaryzmu“ (2021) – a także książkę kucharską z polskimi przepisami. W 2004 roku została uhonorowana renomowaną Nagrodą Pulitzera.
W 2024 roku Applebaum otrzymała także nagrodę im. Carla von Ossietzky'ego
Kanclerz Niemiec Olaf Scholz pogratulował publicystce otrzymania nagrody, dodając: „Historyczka Anne Applebaum, która wcześnie ostrzegała przed rosyjską polityką ekspansji, przybliża nam historię Europy Wschodniej i przypomina o kruchości nawet demokratycznych społeczeństw”.
W Niemczech Applebaum odebrała niedawno nagrodę im. Carla von Ossietzky'ego 2024, przyznawaną przez Miasto Oldenburg. Dziękując za tę nagrodę, w swojej przemowie powiedziała: „Musimy bronić Ukrainy i mieć nadzieję, że klęska militarna położy kres temu potwornemu kultowi przemocy w Rosji, tak jak klęska militarna zakończyła kult przemocy w Niemczech“. Nawiązała tym samym do daty wręczenia nagrody, przypadającej na 80. rocznicę D-Day, kiedy to podczas II wojny światowej lądowanie aliantów w Normandii w 1942 roku przybliżyło koniec terroru nazistowskich Niemiec w Europie. (za dpa)
