Dijital tarımcılık için öncüler

Uluslararası networkte yaşıyorlar: Almanya’nın dünya çapındaki ortaklıklarını savunan insanları tanıtıyoruz. Çünkü küresel görevlerin üstesinden ancak birlikte gelinebilir. 

Kendine ait bir bahçe küçük bir mutluluk anlamına mı geliyor? Kizito Odhiambo dostça gülümsüyor. Sonra bir Alman hobi bahçesinde yabani otları yolma, meyve tohumu ekme ve sebze hasat etme düşüncesi onun kahkahayla gülmesine yol açıyor. “Hayır, hayır” diyor. “Bir zamanlar bahçemiz vardı gerçi ama gerçekten de bitkilerden anlamam.” 

Bu ilk başta şaşırtıcı gelebilir. Çünkü 33 yaşındaki Kenyalı Rhein-Main Bölgesi’ndeki Darmstadt’ta, küçük alanlarda sebze, hububat ve baklagiller yetiştirmek ile ilgili bir Fin-Tech platformu kurmuş. Ancak bunun alman hobi bahçeleri ile pek alakası yok. Agribora isimli bu platform, Kenya’daki küçük çiftçilerin hasatlarını iyileştirmelerine yardımcı oluyor. 

Kenya’daki gıda güvenliği için temel tarımcılık

Tarımcılık Kenya’da temel bir ekonomik faktör. Birçok insan küçük çiftçi olarak çalışıyor. Ekilen gıdalarla ailelerini geçindiriyorlar ve malın bir bölümünü de satıyorlar, yani bir gelir kaynakları oluyor. Kendilerinin ve ailelerinin yaşamları tarımcılığa bağlı. Ancak iklimi değişikliği yüzünden hasat miktarında mütemadiyen dalgalanmalar oluyor – buna bağlı olarak da küçük çiftçilerin varlığını sürdürebilmesi ve ülkedeki gıda güvenliği riske giriyor. 

Agribora Kenya’daki tarım ekonomisini nasıl güçlendiriyor

Agribora – isim ”Tarla” kelimesinin Yunancası “Agros“ ve “daha iyi” kelimesinin Svahilicesi “Bora“ kelimelerinin birleşiminden oluşuyor – gıda tarımını ve böylelikle insanların kazançlarını daha güvenli bir hale getiriyor. Startup küçük çiftçilerin bir platform üzerinde birbiriyle network kurmasını sağlıyor ve onları hava durumu tahmini gibi konularda bilgilendiriyor. Böylece kullanıcılar ekim ve hasat için en iyi zamanı belirleyebiliyor. Bunun için Agribora Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın uydu verilerine başvuruyor. ESA’nın uydu kontrol merkezi ESOC (European Space Operations Centre) Kizito Odhiambo’nun Darmstadt’taki bürosunun hemen yakınında. Odhiambo “ESA Agribora’nın önemli bir destekleyicisi. Henüz üçüncü finansman turunda Avrupa Uzay Ajansı’ndan mali destek altık, ayrıca Alman yatırımcılar da bizi destekliyor” diyor. 

Gönüllü Sosyal Yıl sonrasında Almanya’da yükseköğrenim

Bugün tarım ekonomisi alanında çalışmasına bazen Odhiambo’nun kendisi de şaşırıyor. Kenya’da okulunu bitirdikten sonra önce zihinsel engele sahip çocuklar ve gençler için Kuzey Almanya’daki bir kuruluşta birGönüllü Sosyal Yıl için karar vermiş. “Kuruluş beni çalıştırmaya devam etmeyi istiyordu ama benim başka bir planım var” diye anlatıyor. “Otomobiller üretmek istiyordum ve Almanya otomobil endüstrisi ile bilindiği için Darmstadt’ta mühendislik yükseköğrenimi yapmaya karar verdim. Yükseköğrenimi sırasında bir yandan da Opel otomobil üreticisinde çalışmış. Maaşının bir bölümünü Viktoria Gölü’nde küçük çiftçi olarak bir iş kuran Kenya’daki annesine, parayla tohum ve gübre alabilmesi için göndermiş. 

“Orayı ziyaret ettiğim bir gün ne kadar iyileştirme yapabileceği ve verimini artırabileceği dikkatimi çekti, o sırada içimdeki mühendis öne çıktı.” Odhiambo, annesinin ve diğer küçük çiftçilerin hava durumu verilerine erişebilmeleri halinde, ekim ve hasadı buna göre ayarlayabileceklerini düşündü. Bunda bir iş modeli gördü: SMS vasıtasıyla bilgileri çiftçilerin hizmetine sunmak ve bunun karşılığında küçük bir meblağ almak istiyordu. “Annem bu fikri güzel buldu, diğer küçük çiftçilerle bir buluşma tertipledik. Onlardan biri aniden ayağa kalktı ve öneriyi güzel bulmasına rağmen bilgiler için asla para ödemeyeceğini söyledi.”

Tarım sektörü için Fintech platformu

Kadının tohum almak için paraya ihtiyacı vardı ve aslında mahsulünü satın alacak birine de ihtiyaçları vardı. “Kadının adı Clementine’di. İtirazı için bugüne kadar ona hep müteşekkir kaldım, çünkü aslında daha sonraki iş fikrimin özünü yakaladı” diyor Odhiambo. “Hava durumu bilgilerinden çok daha fazlası söz konusu. Küçük çiftçilerin üzerinden network oluşturabilecekleri yapılar da bulunmalı; örneğin tohum ve gübre satıcılarıyla ve mahsullerinin alıcılarıyla.” Bir başka noktanın özellikle önemli olduğunu söylüyor: Tarım alanında bir iş kurmak isteyen herkesin çoğunlukla küçük bir başlangıç sermayesine ihtiyacı var. Fakat bankalar çoğu zaman küçük çiftçilere bir mikro kredi vermekten çekiniyordu. Odhiambo bunu “Olası kredi alıcısı hakkında çok az bilgi ve veri olmasının da bunda etkili olduğu” şeklinde açıklıyor. 

Başlangıç kredileri

Fintech platformu Agribora ile bu problemleri çözmek istiyor. Odhiambo, annesi gibi Viktoria Gölü’nde yaşayan bir adamı hatırlıyor. “George bir dükkan açmak ve burada küçük çiftçilere ürünler satmak istiyordu, yani aletler, tohum, gübre vesaire. Ancak dükkanı kurmak ve malları satmak için başlangıç sermayesi yoktu” Agribora böylesi durumlarda 300 Euro karşılığı bir kredi sağlıyor. George bu parayla dükkanını açtı ve bugün platform yardımıyla küçük çiftçileri teklifleri hakkında bilgilendiriyor. Clementine gibi çiftçiler ondan alışveriş yapıyor, uygun hava koşullarına ekim yapıyor, iyi bir zamanda hasat ediyor ve mahsullerini George’a satıyor, o da gıdaları dükkanında satışa sunuyor.

Odhiambo “George ve Clementine gibi insanlar platformumuz üzerinden işlemlerini görüntüleyebiliyor, bu şeffaflık sağlıyor ve bankalardan daha büyük bir kredi almak için önemli olabilir” diyor. Şu anda 12.000’in üzerinde insan Agribora’da kayıtlı, bunların yüzde 60’ını kadınlar oluşturuyor.

Dünya çapındaki deneyim durumunu iyileştirmek

İş fikrinden birkaç yıl içinde küçük bir Startup doğdu. Agribora Almanya ve Kenya’da 20 kadrolu çalışan istihdam ediyor. Almanya’da genel müdür Kizito Odhiambo dışında dört kişi çalışıyor. Her iki çocuğuyla Almanya’da yaşayan ve düzenli olarak Kenya’ya seyahat eden Odhiambo, “Onlar özellikle veri yönetimi ve yazılım ile ilgileniyorlar. Kenya’daki çalışanlarımız ağırlıklı olarak satış ve iş geliştirme alanlarında çalışıyor” diye açıklıyor. “Kültürel anlamda iki dünya arasında gidip geliyorum, bu bazen çok da kolay olmuyor. Ama işimde ekip olarak birbirimizi karşılıklı zenginleştirdiğimizi görüyorum ve ticari düzeyde böylesi ortaklıkların çok daha fazla olması gerektiğini düşünüyorum” diyor Odhiambo. İş fikrini Afrika’daki diğer ülkelere de yaymak istediğini belirtiyor. “Afrika’nın kendi kendini doyurabileceğine inancım tam; hatta Afrika’nın dünyayı doyurabileceğini düşünüyorum. Kıta bunun için gerekli her şeye sahip.” 

Karısı ile kendisinin bir zamanlar Darmstadt’ta sahip oldukları hobi bahçesini bir süre önce bırakmışlar. “Ben pek de bitkileri büyürken izlemeyi seven biri değilim. Benim için orada her yerde her şeyi optimize eden teknoloji olmalı. Örneğin sıcaklığı ve su ihtiyacını gösteren sensörler.” Kizito Odhiambo şansını başka insanların tarlalarında buldu.