„Unserdeutsch “ –Almanca Asıllı Tek Kreol Dili
Bundan yüz yılı aşkın bir süre önce Güney Denizi'ndeki misyon öğrencileri „Unserdeutsch Bizimalmanca“ dilini icat ettiler.
„Du geht wo, Du essen was? (Sen gidiyor nere, sen yemek ne?)“ Almanca bilen biri bu soruyu, dilbilgisi açısından biraz eciş bücüş olsa da, herhalde anlar. Ama bu gerçekten de Almanca – tam anlamıyla "Unserdeutsch", ölme riski taşıyan bir kreol dili. Çok sayıda dilden oluşan bir dil, kreol dili olarak tanımlanıyor. „Unserdeutsch“, artık sadece Papua-Yeni Gine'de, çoğunluğu yaşlı olan yüz kişiden daha az insan tarafından konuşuluyor. Bu, dünya çapında Almanca asıllı tek kreol dili. „Unserdeutsch“, plantasyonlarda veya limanlarda ticari bağlamda oluşmuş çoğu kreol dilinden farklı olarak, 1900'ler civarında Alman sömürgeciliği döneminde, Papua Yeni Gine'de misyon öğrencileri tarafından geliştirilmiş bir gizli lisan.
Misyon öğrencilerinin anneleri yerli kabilelere mensuptu, babaları ise Almanya'dan gelen sömürge memurları, Avustralya'dan gelen denizciler veya Çin'den gelen göçmen işçilerdi. Onlara, bugünkü Kokopo ilinin yakınlarındaki Vunapope Katolik "Herz-Jesu (İsa Yüreği)" tarikatına ait misyon rahibeleri tarafından yüksek Almanca dersi veriliyordu. Derste öğrendikleri Almanca'yı okul sıralarının ötesinde anne babalarının diliyle karıştırmak suretiyle „Unserdeutsch“ dilini icat ettiler. „Um drei Uhr hole ich dich ab (Seni saat üçte alacağım)“ cümlesinden „ Drei Uhr i komm aufpicken du (Üç saat gel i, gagalamak sen “ cümlesi ve "ich (ben) sözcüğü ile İngilizce "I" sözcüğünden „i“ oluştu. Çocuklar, kolaylık olsun diye artikel olarak sadece "der" veya"de" kullanıyorlardı.
İlk kez 1970'li yıllarda keşfedildi
1970'li yıllarda Madang (Papua Yeni Gine) Divine Word Üniversitesi'nden Prof. Dr. Craig Volker „Unserdeutsch“ dilini tesadüfen keşfetti. Augsburg Üniversitesi dilbilimcileri Prof. Dr. Péter Maitz ve Prof. Dr. Werner König ile birlikte „Unserdeutsch“ lisanını daha derinlemesine inceledi. Üç yıllık bir proje kapsamında dilbilimciler, risk altındaki lisanı belgeliyor, yapısını sistematik biçimde tanımlıyor ve tarihini ve oluşumunu aslına uygun biçimde yeniden eski haline getiriyorlar. Projeye, Alman Araştırma Birliği (DFG) tarafından 367.000 Euro ile parasal destek veriliyor . „Almanca bilen birisi, Unserdeutsch dilini oldukça iyi anlıyor, çünkü kelime hazinesinin büyük bölümü aynı“, diyor Maitz.
21 Şubat 2016 Dünya Anadil Günü
