Atrakcyjne dla naukowców z całego świata

Amerykański naukowiec Peter N. Robinson jest uważany za pioniera komputerowo wspomaganej analizy genomu i fenotypu, szczególnie pomocnej przy diagnozowaniu chorób dziedzicznych. Robinson zebrał wyniki swoich badań w bazie danych, która precyzyjnie przypisuje określone objawy chorób mutacjom genowym. Do tej pory zebrano 13 000 takich wyników. Ta „Ontologia Fenotypu Człowieka” (Human Phenotype Ontology, HPO) jest obecnie uważana za międzynarodowe standardowe narzędzie do diagnozowania chorób genetycznych.

Naukowiec nie pracuje jednak w Stanach Zjednoczonych, skąd pochodzi. W 2024 roku Robinson otrzymał profesurę Alexandra von Humboldta i przeniósł się z Jackson Laboratory for Genomic Medicine w Farmington w stanie Connecticut do Instytutu Zdrowia (Berlin Institute of Health, BIH) przy szpitalu Charité w Berlinie. Profesura Humboldta, najwyższe wyróżnienie naukowe w Niemczech, o wartości pięciu milionów euro, umożliwia najlepszym naukowcom z całego świata prowadzenie badań na niemieckich uniwersytetach. Robinson planuje wykorzystać swoją profesurę do opracowywania algorytmów dla precyzyjniejszej medycyny opartej na sztucznej inteligencji. „Chcemy testować i dalej rozwijać sztuczną inteligencję i algorytmy w praktyce, co stosunkowo łatwo zrealizować tutaj w BIH przy Charité”, mówi. 

Niemieckie uniwersytety wśród najlepszych na świecie

Peter N. Robinson jest jednym z ponad 75 000 naukowców z całego świata pracujących w Niemczech. Dla naukowców i studentów z całego świata Republika Federalna Niemiec uchodzi za jedną z najatrakcyjniejszych lokalizacji. Dorobek naukowy ponad 400 niemieckich uczelni jest imponujący. W pionierskich dziedzinach, takich jak sztuczna inteligencja, matematyka, medycyna i nauki o środowisku, niemieckie uniwersytety należą do najlepszych na świecie. Niemieckie uczelnie regularnie zajmują czołowe miejsca w międzynarodowych rankingach. 

Według badania Nauka otwarta na świat 2024 przeprowadzonego przez Niemiecką Centralę Wymiany Akademickiej (DAAD) Niemcy są drugim najważniejszym krajem przyjmującym naukowców z całego świata, zaraz po USA. Ponadto, w semestrze zimowym 2024/25 na niemieckie uczelnie zapisało się prawie 493 000 studentów zagranicznych – co ustanowiło nowy rekord. Studenci zagraniczni stanowią zatem niemal 17 procent wszystkich studiujących. „Trendy te podkreślają atrakcyjność Niemiec jako miejsca do nauki i studiów, które wyróżnia się w szczególności wysoką jakością niemieckich uczelni i instytucji badawczych oraz ich międzynarodowymi powiązaniami”, powiedział prezes DAAD prof. dr Joybrato Mukherjee. 

Talenty w dziedzinie sztucznej inteligencji w Niemczech

Młodą badaczkę sztucznej inteligencji, Molly Kennedy, do Niemiec z Irlandii Północnej przywiodło połączenie dobrej pracy i możliwości prowadzenia badań, wysokiej jakości życia i dużej swobody akademickiej. Językoznawczyni i informatyczka chce lepiej zrozumieć podatność dużych modeli sztucznej inteligencji na błędy. Idealne warunki do tego celu znalazła w finansowanej przez DAAD szkole Konrad Zuse School for Excellence in Reliable AI na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium (LMU). 

Trzy szkoły Zuse – w Darmstadt, Dreźnie i Monachium – oferują międzynarodowym talentom, takim jak Kennedy, połączenie prestiżowego wykształcenia i stażu w renomowanych firmach. Kennedy skontaktowała się już z SAP i Infineon. „Niemcy są dla mnie atrakcyjne z wielu powodów, m.in. ze względu na dobre możliwości zatrudnienia, wysoką jakość życia i dużą swobodę akademicką”, mówi Kennedy. „W tej chwili szanse na to, że tu zostanę, są dość duże.”

relAI organizuje spotkania i wydarzenia w całych Niemczech, które oferują możliwość odwiedzenia nowych miejsc, zaangażowania się w interdyscyplinarną wymianę wiedzy i nawiązania kontaktów z innymi badaczami. „Szczególnie ciekawe były dla mnie spotkania z innymi studentami i dowiedzenie się więcej o fascynującej pracy prowadzonej w różnych dziedzinach związanych ze sztuczną inteligencją.” 

Kursy języka angielskiego, nieodpłatne studia

Oprócz DAAD i Fundacji Alexandra von Humboldta, również Niemiecka Fundacja Badawcza oferuje szeroki wachlarz możliwości finansowania badań dla naukowców z zagranicy. Ogólnie rzecz biorąc, warunki ramowe dla badań naukowych w Niemczech są uważane za bardzo dobre według standardów międzynarodowych. Ilustrują to także inwestycje: Tylko w 2023 roku na badania i rozwój przeznaczono tutaj blisko 130 mld euro, czyli o siedem procent więcej niż w roku poprzednim. Stanowi to 3,1 procenta produktu krajowego brutto. Największą część tej kwoty, wynoszącą 88,7 mld euro, stanowiły przedsiębiorstwa. Ponadto, obserwuje się stały wzrost liczby kierunków studiów prowadzonych w języku angielskim, właśnie z myślą o zagranicznych talentach. Według Niemieckiej Konferencji Rektorów, niemieckie uczelnie oferują ponad 2000 programów studiów w języku angielskim, co stanowi dziesięć procent. Kolejnym argumentem przemawiającym za wyborem Niemiec jako miejsca do studiowania jest fakt, że większość uczelni nie pobiera opłat za naukę lub pobiera stosunkowo niskie czesne lub tzw. opłaty semestralne – ponieważ w Niemczech podstawowe finansowanie uczelni państwowych zapewniają kraje związkowe.

Kompleksowe informacje na temat określonych programów studiów na niemieckich uczelniach oferuje na przykład interaktywna platforma MyGUIDE. Przyszli studenci z ponad 130 krajów mogą tam m.in. sprawdzić, czy ich dyplom jest wystarczający do ubiegania się o przyjęcie na studia w Niemczech, a także – biorąc pod uwagę swoje wykształcenie i indywidualne preferencje – znaleźć dla siebie odpowiedni program studiów.

Najwyższy na świecie wskaźnik chęci pozostania w kraju

Niemcy mają wszelkie powody, aby z otwartymi ramionami witać zagranicznych naukowców. Każdy rocznik studentów zagranicznych przyczynia się bowiem do rozwoju gospodarczego kraju. Wynika to z badania przeprowadzonego przez Niemiecki Instytut Ekonomiczny (IW) na zlecenie DAAD. „Inwestycja w edukację studentów zagranicznych wzmacnia bazę wykwalifikowanej siły roboczej, a tym samym długoterminowy wzrost gospodarczy w Niemczech. Pomaga też przezwyciężyć wyzwania związane ze zmianami demograficznymi”, wyjaśnia dyrektor IW Michael Hüther. Przyszły rząd Niemiec już zapowiedział, że dołoży wszelkich starań, aby Niemcy pozostały atrakcyjnym celem i bezpieczną przystanią wolności akademickiej dla naukowców z całego świata. Planuje także dodatkowe programy finansowania w celu przyciągnięcia międzynarodowych talentów.

Dane Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) pokazują również, jak atrakcyjnym krajem dla studentów zagranicznych są Niemcy. Według tych danych Niemcy, obok Kanady, mają najwyższy wskaźnik chęci pozostania studentów zagranicznych na świecie – dziesięć lat po rozpoczęciu studiów 45 procent studentów nadal pozostaje w kraju. Tymczasem Niemcy stają się coraz bardziej atrakcyjne dla międzynarodowych naukowców z jeszcze jednego powodu: coraz więcej wybitnych badaczy zagranicznych cierpi bowiem z powodu ograniczeń wolności akademickiej, która jest zagwarantowana w konstytucji Niemiec.