Marlene Dietrich - światowa gwiazda, ikona stylu, mit

Marlene Dietrich jest uważana za jedną z najwybitniejszych aktorek występującą w klasykach historii kina. Jest symbolem zmian, nowoczesności i emancypacji. Była i jest czczona, ubóstwiana i naśladowana, lecz mimo tego jej postać pozostaje owiana aurą tajemniczości. 

Przełom w szalonym Berlinie

Marie Magdalene Dietrich urodziła się 27 grudnia 1901 r. w Berlinie w rodzinie z klasy średniej. Jej ojciec był porucznikiem policji, a matka pochodziła z zamożnej rodziny jubilerów. Jako nastolatka Marie Magdalene zaczyna używać pseudonimu Marlene, odkrywa muzykę, bierze lekcje gry na skrzypcach i poznaje teatr i film. 

Na początku lat dwudziestych Marlene Dietrich stawia pierwsze kroki na deskach teatru i przed kamerą. Tętniąca życiem metropolia Berlina to idealne środowisko dla takich prób. W 1930 r. gra uwodzicielską Lolę w filmie Josefa von Sternberga „Błękitny anioł”, która staje się dla niej przełomowa. Lubieżnie-ironiczna interpretacja piosenki „Ich bin von Kopf bis Fuß auf Liebe eingestellt” przynosi jej niebywały rozgłos. W tym samym roku przyjmuje zaproszenie do Hollywood. 

Hollywood: Kreacja współczesnej kobiety

W USA „pani Dietrich” staje się kimś więcej niż „tylko” gwiazdą w filmach takich jak „Maroko” (1930) czy „Szanghaj Ekspres” (1932). Swoją osobowością kreuje całkowicie nowe zrozumienie kobiecości, które zrywa z klasycznymi stereotypami. Nosi spodnie, pali nonszalancko papierosy, a jej postaci są złożone i doskonale wiedzą czego chcą. 

Role w które wciela się Dietrich nie są przypadkową, stylizowaną grą aktorską, lecz świadomie ustawionymi sygnałami. Mówi o sobie: „Nie ubieram się dla mody, nie ubieram się dla mężczyzny, nie ubieram się dla publiczności - ubieram się, aby podkreślić mój wizerunek, który dla siebie stworzyłam”. Ten wizerunek nowoczesnej kobiety, działa daleko poza ekran.

Druga wojna światowa: odważna postawa zamiast konformizmu

W latach 30. XX w. narodowi socjaliści zabiegają o Marlenę Dietrich, aby wykorzystać ją do celów propagandowych. Dietrich jednoznacznie sprzeciwia się nowemu reżimowi i w 1939 r. przyjmuje amerykańskie obywatelstwo. Później podobno powie: „Trzeba było opowiedzieć się po jednej ze stron. Neutralność nie wchodziła w grę”. 

Podczas II wojny światowej Marlene Dietrich występuje dla wojsk alianckich na froncie, śpiewając dla żołnierzy. Jedną z jej piosnek jest „Lili Marleen”, przesiąknięty tęsknotą utwór o pożegnaniu, nadziei i oczekiwaniu na ponowne spotkanie. Jej zachrypły, głęboki głos porusza wielu żołnierzy, niezależnie od tego, po której stronie walczą. W 1962 r. powstaje antywojenna piosenka „Where are all the flowers gone” („Sag mir, wo die Blumen sind”).

Okres powojenny: światowy sukces i trudny powrót

Po zakończeniu wojny Marlene Dietrich kontynuuje swoją wyjątkową karierę. Do lat 60. XX w. występuje w filmach wybitnych reżyserów, takich jak Billy Wilder, Alfred Hitchcock czy Fritz Lang i odnosi międzynarodowe sukcesy jako piosenkarka. Podczas tournée po Europie w 1960 r. występuje w Niemczech i Berlinie Zachodnim. Publiczność przyjmuje ją z entuzjazmem. Jednak pojawiają się również głosy, które z powodu jej postawy w czasach nazistowskich nazywają ją „zdrajczynią ojczyzny”.

Matka, kochanka, kobieta pełna tajemnic

Za chłodną elegancją międzynarodowej gwiazdy kryje się złożona osobowość. W biografii „Marlene Dietrich – Meine Mutter“ („Marlene Dietrich - moja matka”), jej córka, aktorka Maria Riva, która urodziła się w 1924 roku, przedstawia obraz kobiety rozdartej między brakiem wiary w siebie, a perfekcjonizmem. Romanse Dietrich, na przykład z Jeanem Gabinem, Erichem Marią Remarque czy Yulem Brynnerem, są legendarne, jednak jej wnętrze pozostaje niedostępne, swoją wrażliwość chowa za promienistą fasadą.

Koniec i dziedzictwo

W latach 70. XX w. Marlene Dietrich kończy swoją karierę i przenosi się do Paryża. Tam, przykuta do łóżka, często pod wpływem leków izoluje się od ludzi. Umiera 6 maja 1992 r. z dala od publiczności, która niegdyś ją uwielbiała. Zostaje pochowana w Berlinie, w mieście, w którym niegdyś rozpoczęła się jej podróż. W 1997 r. jeden z placów w centrum stolicy Niemiec zostaje nazwany jej nazwiskiem. Dedykacja brzmi: „Berlińska światowa gwiazda filmu i piosenek. Zaangażowana na rzecz wolności i demokracji, dla Berlina i Niemiec”.