Artykuł 1: Godność człowieka
Nia Künzer: Przebyliśmy długą drogę, ale nadal mamy wiele do zrobienia.
Ustawa Zasadnicza zaczyna się słowami „Godność człowieka jest nienaruszalna” - i to nie bez powodu. Uważam to zdanie za kluczowe, ponieważ kształtuje ono ducha Ustawy Zasadniczej, a tym samym Republiki Federalnej Niemiec. Jednocześnie wykracza ono daleko poza wszelkie teksty prawne; stanowi podstawę pokojowego współistnienia w ogóle, tutaj, podobnie jak w innych częściach świata.
Dla mnie to zdanie jest prawną lub zbiorową kontynuacją kategorycznego imperatywu Immanuela Kanta. Gdyby wszyscy za nim podążali, znaczna część naszych problemów zostałaby rozwiązana. Dlatego też uważam artykuł 1 niemieckiej Ustawy Zasadniczej za ogromne osiągnięcie. Tutaj ojcowie i matki Ustawy Zasadniczej dokonali wielkiego skoku naprzód w cywilizacji.
To, że prawa człowieka są opisane w ustępie 2 jako niezbywalne i jako podstawa każdej wspólnoty ludzkiej, jest logicznym wyjaśnieniem artykułu 1. Niemniej jednak należy to również rozumieć na tle sytuacji historycznej, na której opiera się Ustawa Zasadnicza: katastrofa narodowego socjalizmu prawdopodobnie sprawiła, że takie sformułowanie stało się konieczne, również odniesienie do pokoju i sprawiedliwości na świecie, pomimo że to wszystko powinno być właściwie oczywiste.
Czy artykuł 1 wprowadziliśmy w życie, czy według niego postępujemy? Przebyliśmy długą drogę, ale jesteśmy dalecy od doskonałości: ubóstwo w Niemczech, nierówność szans w systemie edukacji, sprzedaż broni do krajów o wątpliwej reputacji, współpraca na rzecz rozwoju z krajami, w których prawa człowieka nie są respektowane, i wiele więcej.
Choć artykuł 1 wydaje nam się znany jako motyw przewodni, pomimo że uznaliśmy jego sformułowanie, nie jest on wcale oczywisty. Musimy nieustannie walczyć o jej realizację, zarówno politycy, jak i wszyscy inni obywatele. Praca nad nim nigdy się nie skończy. Pod tym względem artykuł 1 Ustawy Zasadniczej jest dziś równie aktualny i niezwykle ważny jak 70 lat temu. Nawet jeśli od tego czasu upłynęło kilkadziesiąt lat dobrej tradycji demokratycznej, nie stracił on nic ze swojego znaczenia i blasku, a przede wszystkim nie utracił swojej misji.
Ustawa Zasadnicza Artykuł 1
(1) Godność człowieka jest nienaruszalna. Jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem wszelkich władz państwowych.
(2) Dlatego Naród Niemiecki uznaje nienaruszalność i niezbywalność praw człowieka jako podstawę każdej wspólnoty ludzkiej, pokoju i sprawiedliwości na świecie.
(3) Wymienione niżej prawa podstawowe wiążą władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą jako bezpośrednio obowiązujące prawo.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: