Wyrok w oparciu o zasadę prawa światowego

Na początku 2022 roku Wyższy Sąd Krajowy w Koblencji w zachodnich Niemczech wydał wyrok, który wywołał zainteresowanie na całym świecie. Sąd skazał Syryjczyka Anwara R. na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zbrodnie przeciwko ludzkości. Jak podała niemiecka Prokuratura Federalna, tym historycznym wyrokiem zakończył się pierwszy na świecie proces karny dotyczący tortur stosowanych w Syrii. Decyzja ta opiera się na tzw. zasadzie prawa światowego. Tutaj wyjaśniamy, co się za tym kryje i na jakiej podstawie prawnej niemiecki sąd może uznać oskarżonego za winnego.

Czego dotyczyła ta konkretna sprawa?

Zgodnie z przekonaniem Senatu ds. Ochrony Państwa Wyższego Sądu Krajowego Anwar R. dopuścił się zbrodni przeciwko ludzkości w latach 2011-2012 roku, w początkowej fazie wojny domowej w Syrii. W więzieniu Generalnej Służby Wywiadowczej w stolicy Syrii, Damaszku, 58-latek jako kierujący przesłuchaniami był odpowiedzialny za torturowanie co najmniej 4 tysięcy osób.

Co oznacza zasada prawa światowego?

Zapisana w międzynarodowym prawie karnym zasada pozwala na ściganie poważnych przestępstw na całym świecie, niezależnie od narodowości sprawcy i ofiary, a także miejsca popełnienia przestępstwa. Tym samym ewentualne zbrodnie wojenne popełnione przez cudzoziemców w innych państwach mogą być sądzone również przed sądami niemieckimi. „Opiera się ona na założeniu, że ściganie podstawowych zbrodni prawa międzynarodowego leży w interesie ludzkości jako takiej” - wyjaśnia zasadę prawa międzynarodowego Wyższy Sąd Krajowy w Koblencji. Wynika to z przekonania, że zbrodniarze wojenni także za granicą nie powinni znajdować bezpiecznego schronienia.

Jakie przestępstwa mogą być ścigane?

Międzynarodowy kodeks karny, który istnieje w Niemczech od 2002 roku, uznaje między innymi przestępstwa ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych. Za prowadzenie dochodzeń odpowiada Prokuratura Federalna jako najwyższy organ ścigania karnego w Niemczech. Na szczeblu międzynarodowym od 2003 roku za ściganie szczególnie poważnych przestępstw odpowiedzialny jest Międzynarodowy Trybunał Karny w holenderskiej Hadze.

Jak rząd federalny ocenia wyrok w sprawie tortur stosowanych w Syrii?

Federalny minister sprawiedliwości Marco Buschmann mówił o „pionierskiej pracy” niemieckiego wymiaru sprawiedliwości. Znaczenie tego wyroku wykracza daleko poza Niemcy. „Zbrodnie przeciwko ludzkości nie mogą pozostać bezkarne: Bez względu na to, gdzie są popełniane, bez względu na to, kto je popełnia. To jest wielkie i silne przekonanie, na którym opiera się międzynarodowe prawo karne” - wyjaśnił Bushman. W „więzieniach tortur reżimu Assada” dochodziło do „przerażających aktów niesprawiedliwości”. „Obowiązkiem całej społeczności międzynarodowej jest odpowiedzieć na to językiem prawa.” Minister wyraził pragnienie, aby inne państwa prawa poszły za tym przykładem. „Ci, którzy popełnili zbrodnie przeciwko ludzkości, nigdzie nie powinni znaleźć bezpiecznego schronienia” - oświadczył minister.

© www.deutschland.de