İlk meteoroloji haritalarından modern meteorolojiye
Meteoroloji hepimize günlük hayatı planlamamızda, şirketlere işlerini yürütmesinde ve devletlere toplum korumada yardımcı oluyor. Almanya’da da bir geçmişe sahip.
Geleceği bilme arzusu aslında insanı bir durum gibi görünüyor. İnsanların bir zamanlar kehanetlere ve yıldızlı gökyüzüne başvurdukları şeye bugün istatistikler ve bilimsel ölçüm yöntemleri yardımcı oluyor. Ve en modern teknoloji halen kusursuz olmasa da hava konusundaki tahminler çoğu zaman doğru çıkıyor. Peki bunlar nasıl ortaya çıkıyor? Ne zamandan beri hava raporu var? Ve insanlara nasıl yardımcı oluyor?
Hava raporunun kökenleri
Bugün olağan gelen şey – hava durumu uygulamasının genellikle güvenilir bir tahmini – insanlar için uzun bir süre hayal edilemez bir şeydi. Gerçi insanlar Antik çağlarda bile deneyime dayalı değerlerden öngörülerde bulunmak için hava olaylarını gözlemler ve bunları belgelerdi. Fakat modern meteoroloji ancak 1820’li yıllarda, daha sonrasında Breslau profesörü olacak Heinrich Wilhelm Brandes’in Leipzig Üniversitesi’nde sunduğu doktora tezinde ilk sistematik meteoroloji haritalarını yayınladığında ortaya çıktı. Brandes, o zamanlar postayla gönderilen hava basıncı, sıcaklık ve farklı yerlerdeki rüzgar yönleri gibi verileri bir araya getirdi ve bunlarla hava olaylarının gelişimlerini ve ilişkilerini daha iyi açıklamayı başardı.
Modern meteoroloji
Bugün Almanya’nın dört bir yanında 200’ün üzerinde meteoroloji istasyonu rüzgar hızı ve sıcaklık gibi yer verilerini topluyor. Günde iki kez ölçüm aletleriyle donatılmış meteoroloji balonları kalkıyor. Dahası var: Pek çok yolcu uçağı da yolculuk sırasında meteoroloji verileri topluyor. Denizdeki şamandıralar ve en önemlisi, uzaydan hava durumunu gözlemleyen meteoroloji uyduları da görevini yapıyor. Offenbach’taki Alman Meteoroloji Hizmetleri yüksek performanslı bir bilgisayar sistemiyle tüm dünyadaki meteoroloji istasyonlarından gelen verileri işliyor. İstatistiksel ve rastlantısal yöntemlerin yardımıyla - ve net bir harita oluşturmak için grafik işleme - modern meteoroloji raporu oluşturulur.
Meteoroloji raporu neden bu kadar önemli?
Meteoroloji raporu sadece bir sonraki gün hangi kıyafetleri giyeceğimize karar vermeye hizmet etmiyor. İnsanlar gündelik hayatlarını planlayabilir, buzlanma durumunda uzun araba yolculuklarını erteleyebilir veya yaklaşan bir fırtınada haftalık alışverişlerini daha erken halledebilir. Bazı ekonomik sektörlerde de meteorolojik tahminler önemlidir. Mesela çiftçiler tarlalarını sürmek için hava durumu tahminlerine güvenirler. Alman Meteoroloji Hizmetleri’nin en önemli görevi seller, şiddetli yağışlar ve ekstrem sıcaklıklara karşı erken uyarı sistemleriyle afet korumasıdır. Bu nedenle Almanya’da meteoroloji raporu kanundur. “Alman Meteoroloji Hizmetleri Hakkında Kanun” Temel Yasa’nın 74. maddesine dayanarak meteoroloji hizmetlerinin hükümetin sorumluluğunda olduğunu açıklar.
