Od pierwszej mapy pogodowej do nowoczesnej meteorologii
Prognoza pogody pomaga nam wszystkim w codziennym planowaniu, firmom w ich działalności gospodarczej, a krajom w obronie cywilnej. Jej początki sięgają również do Niemiec.
Pragnienie poznania przyszłości wydaje się być czymś prawdziwie ludzkim. Kiedyś pytano wyroczni lub szukano odpowiedzi w gwiazdach na niebie. Dzisiaj pomagają w tym statystyki i naukowe metody pomiarowe. I nawet jeśli najnowocześniejsza technologia wciąż nie jest doskonała, to jednak prognozy pogody są często dokładne. Ale jak one powstają? Od kiedy istnieją prognozy pogody? I w jaki sposób pomagają ludziom?
Początki prognozy pogody
To, co dziś uważane jest za oczywiste, czyli najczęściej dokładna prognoza pogody, przez długi czas było dla ludzi niewyobrażalne. Wprawdzie już w czasach starożytnych obserwowano i dokumentowano pogodę, aby na podstawie doświadczenia tworzyć prognozy. Jednak nowoczesna meteorologia powstała dopiero w latach dwudziestych XIX wieku, gdy Heinrich Wilhelm Brandes, późniejszy profesor we Wrocławiu, w swojej pracy doktorskiej złożonej na uniwersytecie w Lipsku opublikował pierwsze systematyczne mapy pogodowe. Brandes zestawił dane, takie jak ciśnienie powietrza, temperatura i kierunek wiatru z różnych lokalizacji (wtedy przesyłane jeszcze pocztą), dzięki którym był w stanie lepiej wyjaśnić rozwój i korelacje zjawisk pogodowych.
Nowoczesna meteorologia
Dzisiaj ponad 200 stacji meteorologicznych w całych Niemczech zbiera dane naziemne, takie jak prędkość wiatru i temperatura. Dwa razy dziennie w powietrze wznoszą się balony meteorologiczne wyposażone w urządzenia pomiarowe. Nawiasem mówiąc: wiele samolotów pasażerskich również zbiera dane pogodowe podczas swoich lotów. Kolejnym źródłem danych są boje na morzach oraz oczywiście satelity pogodowe, które monitorują pogodę z kosmosu. Niemiecka służba meteorologiczna w Offenbach przetwarza również dane ze stacji pogodowych na całym świecie używając nowoczesnej technologii komputerowej. Metody statystyczne i stochastyczne dostarczają danych, które są następnie wizualizowane w formie map. W ten sposób powstaje nowoczesna prognoza pogody.
Dlaczego prognoza pogody jest tak ważna?
Prognoza pogody służy nie tylko do decyzji w co jutro się ubierzemy. Dzięki niej ludzie mogą planować swoje codzienne życie, przełożyć długą podróż samochodem, gdy droga jest oblodzona bądź wcześniej zrobić cotygodniowe zakupy, gdy nadciąga burza. Prognoza pogody jest również niezbędna dla niektórych sektorów gospodarki. Przykładowo rolnicy podejmują decyzje o uprawie swoich pól na podstawie prognoz pogodowych. Najważniejszym zadaniem niemieckich służb meteorologicznych jest ochrona przed klęskami żywiołowymi zapewniana w oparciu o systemy wczesnego ostrzegania przed powodziami, ulewnymi deszczami lub ekstremalnymi upałami. Dlatego też prognoza pogody w Niemczech jest regulowana przez ustawę. Na podstawie artykułu 74 konstytucji „Ustawa o niemieckiej służbie meteorologicznej” deklaruje, że służba meteorologiczna jest obowiązkiem rządu.
