Anketler – geleceğe bir bakış mı?
Seçim anketleri nasıl yapılıyor? Peki insanların gerçek oy verme davranışlarını ne kadar güvenilir bir şekilde tahmin edebiliyorlar? Kamuoyu araştırmacısı Manfred Güllner bu konuya açıklık getiriyor.

Bay Güllner, Federal Meclis Seçimleri 2025 kapıda. Kamuoyu araştırmaları halkın oy verme davranışını tahmin ediyor. Bu tip tahminler ne kadar güvenilir oluyor?
Anketler yardımıyla her zaman sadece anketin yapıldığı zamandaki politik atmosfer belirlenebiliyor. Ancak anketler seçim günü verilen gerçek oylara göre sapma gösterebiliyor, çünkü bazı seçmenler sadece seçim tarihine kısa bir süre kala karar veriyorlar ve öte yandan güncel olaylar da seçim çalışmaları sürecinde kamuoyunu etkileyebiliyor. Fakat bir seçim öncesinde düzenli bir şekilde yapılan anketler kamuoyunun düşüncesini veya partilerin içeriksel ve aday tekliflerinin nasıl değerlendirildiğini yansıtabilir.
Anketler somut anlamda nasıl oluşuyor? Anketler kaç kişiyle ve nerede yapılıyor?
Temsil düzeyi yüksek sonuçlar elde etmek için ankete katılanların, örneklemin toplumun bütününde de söz konusu olduğu üzere tüm grupları temsil edebilmesi amacıyla dikkatli bir şekilde seçilmesi gerekiyor. Tüm yaş, eğitim veya meslek grupları, her bir partinin tüm taraftarlarını veya anket sahası dahilindeki tüm bölgeler buna dahil. Güvenilir bir genel sonuç elde etmek için 1.000 veya bazı durumlarda daha az sayıda anket katılımcısı yeterli geliyor. Anketin kendisi çeşitli biçimlerde gerçekleşebilir: anketörün seçilen hanelerde şahsen anket yapmasıyla, telefon üzerinden anket yapılarak, çevrimiçi soru formları vasıtasıyla veya çeşitli anket yöntemlerinin bir karışımına dayanarak. Şimdiye kadarki seçim araştırmalarında telefonla yapılan anketin en iyisi olduğu ortaya konulmuştur.
Artık sosyal medyalar da siyasi görüşlerin oluşmasında önemli bir rol oynuyor. Bunlar nasıl dikkate alınıyor?
Sosyal medya kullanımının olduğu gibi klasik medyaların kullanım yoğunluğu da yine yapılan anketler yardımıyla belirlenebilir. Bu bağlamda sosyal medyaların vatandaşların görüşünün oluşması üzerindeki etkisi, “klasik” medyalarda da olduğu üzere anketler yardımıyla ortaya konulabilir.
Yayınlanan anketlerin oy verme davranışı üzerinde bir etkisi var mı?
Farklı görüşlere sahip bazı iddialara karşın yayınlanmış anket sonuçları oy verme davranışını etkilemiyor. Örneğin ABD’deki oy verme davranışı bunu gösteriyor; orada Florida’daki seçimler sonuçlanmış olmasına rağmen - öyle ki bu sıradan bir anket sonucundan çok daha fazlasıdır - Kaliforniya’daki seçmenlerin hiçbir zaman etkilenmiş oldukları ispat edilememiştir.
Kamuoyu araştırmalarında dezenformasyonun önüne geçebilmek için hangi tedbirlere başvuruyorsunuz?
Önemli olan hakikaten – hangi anket yöntemi kullanılıyor olursa olsun – gerçek insanlarla anket yapılmasının sağlanmasıdır. Forsa olarak bu çevrimiçi anketlerde de sağlanmaktadır. Çevrimiçi araştırmalara tekrar katılmak üzere 150.000’den fazla kişi “omninet” sistemine kayıtlıdır. Fakat “Online Panel” olarak adlandırılan bu sisteme kendi başınıza kayıt olamıyorsunuz, bilakis sürekli telefonla yapılan anketler çerçevesinde dahil olabiliyorsunuz.
Manfred Güllner, Forsa Enstitüsü’nün kurucusu ve genel müdürü ve en tanınmış Alman kamuoyu araştırmacılarından birisi.