Ukierunkowana na przyszłość pomoc partnerska
Coraz więcej ludzi na całym świecie jest zdanych na pomoc humanitarną. Jak Niemcy pomagają i reagują na nowe wyzwania.
Bärbel Kofler jest Komisarzem Rządu Federalnego ds. Praw Człowieka i Pomocy Humanitarnej od 2016 roku. Opowiedziała nam, w jaki sposób Niemcy reagują na zmieniające się wyzwania związane z pomocą humanitarną.
Pomoc humanitarna jest od ponad 50 lat głównym elementem niemieckiej polityki zagranicznej. W kwietniu 2019 roku Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych przedstawiło nową strategię. Co się według Pani zmieniło?
Pierwsza strategia w zakresie pomocy humanitarnej za granicą, stworzona przez Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych, została opublikowana w 2012 roku. Od tego czasu w międzynarodowym systemie humanitarnym nastąpiły liczne zmiany i wydarzenia. Światowy Szczyt Pomocy Humanitarnej w 2016 roku oraz „grand bargain”, czyli „wielka okazja”, która miała tam miejsce, nadały kierunek nowym inicjatywom w ramach międzynarodowego systemu pomocy humanitarnej. Ważnym punktem odniesienia są szeroko zakrojone zobowiązania podjęte tam przez Niemcy w celu zwiększenia skuteczności i wydajności pomocy humanitarnej.
Liczba, czas trwania i złożoność kryzysów humanitarnych w ostatnich latach stale wzrastała. Dodatkowo coraz więcej kryzysów popada w zapomnienie. Konflikty, klęski żywiołowe i epidemie doprowadziły do wzrostu potrzeb humanitarnych i wymagają nowego podejścia.
Rola Niemiec jako podmiotu niosącego pomoc humanitarną również uległa dalszemu rozwojowi. Niemcy są obecnie drugim pod względem wielkości dwustronnym darczyńcą pomocy humanitarnej. Przyjmujemy tę odpowiedzialność i nadal będziemy pomagać w kształtowaniu międzynarodowego systemu humanitarnego w przyszłości. Pomoc humanitarna jest integralną częścią niemieckiej polityki zagranicznej i zawsze będę się za nią opowiadała. W nowej strategii Federalne Ministerstwo Spraw Zagranicznych po raz kolejny określiło, w jaki sposób ma być zorganizowana niemiecka pomoc humanitarna - z partnerskim podejściem i zaangażowaniem na rzecz zasad humanitarnych - oraz jakie priorytety tematyczne mają być ustalone.
Jakie są priorytety?
Niemcy są zaangażowane w system humanitarny jako całość i zajmują się wieloma różnymi kwestiami. Priorytety są oczywiście ustalone. Obejmują one ochronę uchodźców i wysiedleńców, których liczba na całym świecie rośnie. Rząd federalny będzie nadal przyczyniał się do realizacji Globalnego Paktu w sprawie uchodźców i odpowiednio dostosuje swoje działania humanitarne na rzecz uchodźców.
Zmiany klimatu i klęski żywiołowe prowadzą również do coraz większych potrzeb humanitarnych. W związku z tym Niemcy od kilku lat opowiadają się za zmianą paradygmatu pomocy humanitarnej: odejście od zwykłej reakcji na kryzysy humanitarne na rzecz przyszłościowej i przewidującej pomocy humanitarnej. Będziemy utrzymywać i zwiększać naszą humanitarną gotowość na wypadek katastrof. Wspólnie z naszymi partnerami humanitarnymi chcemy opracować rozwiązania zarówno w przypadku ekstremalnych zjawisk pogodowych, jak i pełzających katastrof, takich jak susze.
Czy coraz trudniej jest zapewnić pomoc humanitarną w niestabilnych regionach?
W konfliktach, z którymi mamy dziś do czynienia w sytuacjach kryzysowych, obserwujemy powszechne lekceważenie zasad humanitarnych i międzynarodowego prawa humanitarnego. Pracownikom organizacji humanitarnych utrudnia to znacznie dostęp do osób potrzebujących, ale także dostęp do środków pomocowych. Niemcy będą nadal zdecydowanie angażować się na rzecz zwiększenia w przyszłości dostępu do pomocy humanitarnej. Jest to priorytetowy temat w ramach obecnego członkostwa w Radzie Bezpieczeństwa.
Niemcy jako odpowiedzialny darczyńca będą się angażować na rzecz utrzymania „przestrzeni humanitarnej” i ochrony wolontariuszy niosących pomoc humanitarną. Ściśle powiązane z tym jest zaangażowanie w zapomniane kryzysy, które nadal będzie utrzymywane.
Wreszcie, co nie mniej ważne, Niemcy angażują się w innowacje w dziedzinie pomocy humanitarnej. Dotyczy to zarówno rozwoju technicznego, jak i nowych podejść oraz tworzenia sieci podmiotów z dziedziny nauki, gospodarki, polityki i pomocy humanitarnej. Zaangażowanie lokalnych podmiotów zajmujących się pomocą humanitarną i ich podejście jest dla nas również ważne.
W jaki sposób Niemcy współpracują z partnerami lokalnymi i międzynarodowymi w zakresie działalności operacyjnej?
Niemcy pracują w oparciu o podejście partnerskie, uwzględniając szerokie spektrum podmiotów działających w dziedzinie pomocy humanitarnej. Należą do nich w szczególności organizacje ONZ, Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca oraz niemieckie i międzynarodowe organizacje pozarządowe. Dotacje są przekazywane w możliwie najbardziej bezpośredni sposób podmiotom lokalnym i krajowym. W 2018 roku miało to miejsce już w przypadku około 20 procent darowizn.
Oprócz wsparcia finansowego, udzielanego podmiotom lokalnym i krajowym dla realizacji zobowiązań w ramach „wielkiej okazji” w dziedzinie lokalizacji, istotna jest również większa przewidywalność wsparcia poprzez wieloletnie zobowiązania finansowe oraz skuteczne wzmacnianie potencjału, na przykład poprzez oferty szkoleniowe i doskonalenia personelu, ponieważ prowadzą one do wzmocnienia roli tych podmiotów w systemie pomocy humanitarnej. Niemcy poczyniły już znaczne postępy, zwłaszcza w odniesieniu do wieloletnich zobowiązań finansowych i związanej z tym wiarygodności, a obecnie przyznają znaczną część swoich środków finansowych na okres ponad dwunastu miesięcy. Wzmocnienie potencjału podmiotów lokalnych i krajowych jest integralną częścią projektów regionalnych.
W jaki sposób Niemcy zapewniają prewencyjną pomoc humanitarną?
Oprócz pomocy doraźnej i natychmiastowej odpowiednie przygotowanie w zakresie pomocy humanitarnej na wypadek katastrofy stało się nieodzownym elementem pomocy humanitarnej Federalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Działania w zakresie gotowości na wypadek katastrof oraz poprawa systemów wczesnego ostrzegania w krajach lub regionach szczególnie zagrożonych katastrofami odgrywają kluczową rolę w naszej pomocy humanitarnej.
Szczególnie ważne jest wzmocnienie zdolności reagowania lokalnych podmiotów działających w dziedzinie pomocy humanitarnej. Udzielamy im intensywnego wsparcia w ograniczaniu ryzyka, usprawnianiu systemów wczesnego ostrzegania i skutecznym przygotowywaniu się na klęski żywiołowe.
W połowie maja jako Komisarz Rządu Federalnego ds. Pomocy Humanitarnej uczestniczyłam w Globalnej Platformie na Rzecz Ograniczania Ryzyka Katastrof w Genewie, w której wzięło udział ponad 4 000 osób z 170 krajów. Platforma powstała w 2006 roku i jest najważniejszym na świecie forum ONZ, którego zadaniem jest doradztwo strategiczne, koordynacja i kontrola realizacji międzynarodowych celów w zakresie gotowości na wypadek katastrofy i zarządzania ryzykiem związanym z katastrofami.
Rozmawiała: Tanja Zech
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: