Kampania wyborcza w Niemczech: Czego chcą partie?

W okresie poprzedzającym wybory do Bundestagu, które odbędą się 23 lutego 2025 r., partie polityczne w Niemczech prowadzą kampanię wyborczą i swoimi programami zabiegają o przychylność wyborców. Przedstawiamy w skrócie najważniejsze - uporządkowane tematycznie - zagadnienia.

Gospodarka i koniunktura

Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (SPD) opowiada się za wprowadzeniem tak zwanego Funduszu Niemieckiego, z którego mają być finansowane sieci elektryczne i cieplne, stacje ładowania i mieszkania. Koncepcję funduszu finansowanego kredytem, który mógłby wykraczać poza tak zwany hamulec zadłużenia (patrz poniżej) popiera teżBündnis 90/Die Grünen (Sojusz 90/Zieloni) – na przykład w odniesieniu do sieci kolejowej, ośrodków opieki dziennej dla dzieci lub jako zachęta do wprowadzania innowacji. Partia Lewicy zgodnie ze swoim programem chce inwestować 20 miliardów EUR rocznie w społeczne budownictwo mieszkaniowe. 

„Wyniki muszą znowu stać się opłacalne”, taki postulat formułuje Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna Niemiec/Unia Chrześcijańsko-Społeczna (CDU/CSU). Unia opowiada się za bardziej elastycznymi zasadami, uproszczeniami i mniejszą biurokracją. Wszystkie pozostałe partie również traktują ograniczenie biurokracji za swój priorytetowy cel. Niemiecka Wolna Partia Demokratyczna (FDP) wzywa do podjęcia „daleko idących i strukturalnych reform” w celu zainicjowania „prawdziwego zwrotu gospodarczego”. Jedna z nich to obniżenie podatków od osób prawnych do poziomu poniżej 25 procent.

Bündnis Sahra Wagenknecht (Sojusz Sahry Wagenknecht) (BSW) chce znieść cenę emisji CO2 i dotacje dla odnawialnych źródeł energii oraz importować więcej energii kopalnianej. 

Podatki i hamulec zadłużenia

Wszystkie siły polityczne obiecują ulgi finansowe. SPD chce tego dla 95 procent wszystkich podatników - między innymi poprzez podniesienie progu dochodowego dla najwyższej stawki podatku z obecnych 68 480 do 93 000 EUR. CDU i CSU chcą obniżyć stawkę podatku dochodowego. Najwyższa stawka podatkowa w wysokości 42 procent powinna mieć zastosowanie tylko do wyższych dochodów. Zieloni chcą zwiększenia podstawowej kwoty wolnej od podatku, do wysokości której nie płaci się podatku dochodowego. FDP podaje konkretną kwotę wynoszącą co najmniej 1000 EUR. 

Alternatywa dla Niemiec (AfD) opowiada się za niższymi podatkami dochodowymi i większymi zwolnieniami podatkowymi od dochodów kapitałowych. Chce również zniesienia podatku od emisji CO2, podatku od nieruchomości i od spadków.

SPD roztacza perspektywę niższego podatku VAT na żywność, podczas gdy Partia Lewicy chce nawet obniżyć go do zera w odniesieniu do podstawowych produktów spożywczych. SPD, Zieloni, Lewica i BSW chcą wyższego opodatkowania osób posiadających duże majątki. 

Utrzymania „hamulca zadłużenia”, tj. ograniczenia corocznego nowego zadłużania się państwa do maksymalnie 0,35% produktu krajowego brutto, co jest zapisane w niemieckiej konstytucji, chcą CDU/CSU i FDP. SPD chce wprowadzić wyjątki dla inwestycji, Zieloni chcą takie wyjątki umożliwić, podobnie jak BSW. Partia Lewicy chce hamulec zlikwidować.

Płaca minimalna i zasiłek obywatelski (Bürgergeld)

Obecna płaca minimalna w Niemczech wynosi 12,82 EUR za godzinę. SPD, Zieloni, BSW i Lewica chcą ją podnieść do 15 EUR. CDU/CSU opowiada się za nieopodatkowanymi premiami za nadgodziny. CDU/CSU chce zlikwidować „zasiłek obywatelski”, którego celem jest zapewnienie minimum egzystencji bezrobotnym i pomoc im w integracji na rynku pracy, i zastąpić go „nowym podstawowym wsparciem dochodów” kładąc nacisk na pośrednictwo pracy. Każdy, kto nie jest gotowy podjąć pracy, nie powinien otrzymywać podstawowego wsparcia dochodu. 

Partia Lewicy chce natomiast przekształcić zasiłek obywatelski w „wolne od sankcji minimalne wsparcie dochodów” w wysokości 1400 EUR miesięcznie dla osób samotnych.

Emerytura

W Niemczech emerytury są finansowane ze składek pracowniczych na ustawowe ubezpieczenie emerytalne i z dotacji państwowych. SPD i Zieloni chcą utrzymać poziom świadczeń emerytalnych na poziomie 48 procent średniego dochodu pracownika. Zieloni proponują fundusz obywatelski składający się z pożyczek i środków własnych rządu federalnego - w celu realizacji inwestycji w zrównoważone projekty. Wygenerowany z tego tytułu dochód miałby zostać wykorzystany do wzmocnienia świadczeń emerytalnych. CDU/CSU opowiada się za stabilnym poziomem emerytur dzięki wzrostowi gospodarczemu.

Lewica i BSW domagają się lepszych świadczeń z państwowej emerytury, nawet kosztem wyższych składek. Chcą, aby wszyscy płacili składki, a więc też urzędnicy państwowi, osoby samozatrudnione, posłowie i ministrowie. 

Partia Lewicy chce obniżyć wiek emerytalny z 67 do 65 lat - SPD, Zieloni i CDU/CSU nie chcą tego zmieniać. FDP domaga się „prawdziwie elastycznej emerytury”. Ponownie w swoim programie zapisała ona postulaty dotyczące „indywidualnej emerytury akcyjnej” i „emerytalnego konta oszczędnościowego dla prywatnego zabezpieczenia emerytalnego”.

Migracja

CDU/CSU chce natychmiastowego faktycznego zakazu przyjmowania emigrantów nielegalnie przekraczających granice. Każdy, kto podróżuje z państwa UE lub Schengen w celu ubiegania się o azyl, powinien zostać zawrócony na granicy. BSW i AfD idą w podobnym kierunku. 

SPD opowiada się za dobrowolnym powrotem migrantów nie posiadających prawa do pobytu. W przypadku odmowy socjaldemokraci opowiadają się za ich szybką deportacją, a zwłaszcza deportacją przestępców. Zieloni opowiadają się za „sprawiedliwą, wiążącą i solidarną relokacją osób poszukujących ochrony w Europie”. FDP chce „uporządkowanej migracji”, a Lewica odrzuca ograniczenia azylowe.

Ukraina/Rosja

SPD chce kontynuować dostawy broni do Ukrainy „z rozwagą i z wyczuciem” oraz „tak długo, jak to konieczne”. Sprzeciwia się natomiast dostawom pocisków manewrujących Taurus, o których przekazanie wnioskowała Ukraina. Za to CDU/CSU dopuszcza taką ewentualność pod pewnymi warunkami. 

Program FDP mówi, że Ukraina musi być w stanie bronić się przed bazami wyrzutni rakiet i liniami zaopatrzenia po stronie rosyjskiej za pomocą broni dalekiego zasięgu, w tym pocisków Taurus. 

BSW i AfD wzywają do zakończenia wsparcia wojskowego dla Ukrainy i sankcji gospodarczych wobec Rosji, a także do powrotu do importu rosyjskiego gazu.

Bundeswehra i obronność

CDU/CSU opowiada się za powrotem do obowiązkowej służby wojskowej, która została zawieszona w 2011 roku, podczas gdy SPD preferuje „nową, elastyczną służbą wojskową”. Zieloni chcą uatrakcyjnić dobrowolną służbę wojskową i rezerwę dla szerokiej grupy zainteresowanych osób. FDP chce przekształcić „Bundeswehrę w najsilniejsze konwencjonalne siły zbrojne w Europie”.

BSW, AfD i Lewica odrzucają opcję stacjonowania amerykańskich rakiet średniego zasięgu w Niemczech.