Ostatnia szansa dla nosorożca białego północnego?

Na świecie pozostały już tylko one dwie: Najin i Fatu są ostatnimi żyjącymi przedstawicielkami gatunku nosorożca białego północnego. Matka i córka, w wieku 33 i 23 lat, żyją pod ścisłym nadzorem w rezerwacie przyrody Ol Pejeta w Kenii. Obie urodziły się w Zoo Dvůr Králové w Czechach – stąd z początku musiały zaadaptować się do życia w Kenii. „Kiedy tu przyjechały, naturalnie nie potrafiły robić niektórych rzeczy. Nie wiedziały, jak tarzać się w kałużach błota, jak obcować na wolności z innymi nosorożcami i jak walczyć o swoją pozycję“, mówi Samuel Mutisya z rezerwatu przyrody Ol Pejeta w rozmowie z Deutsche Welle. „Kiedy jednak połączyliśmy je z nosorożcami białymi południowymi, które żyją tutaj na wolności, przejęły od nich wzorce zachowań”.

Katastrofa dla ochrony gatunkowej: Ostatni samiec umarł w 2018 roku

Ostatni samiec, Sudan, umarł w 2018 roku w Ol Pejeta. Czy to koniec tego podgatunku? W „BioRescue“, międzynarodowym konsorcjum Instytutu Leibniza w Berlinie, zajmującym się badaniami zwierząt w ogrodach zoologicznych i na wolności, naukowcy przy pomocy innowacyjnych „metod wspomaganego rozrodu i badań nad komórkami macierzystymi“ próbują uratować podgatunek nosorożca białego północnego przed wyginięciem. To konieczne, ponieważ gdy żył jeszcze ostatni samiec, wszelkie próby nawet sztucznego zapłodnienia nie powiodły się ze względu na złą jakość nasienia. „BioRescue“, którego niemieckich partnerów wspiera Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych (BMBF), pracuje nad pozyskiwaniem zdrowych zarodków z naturalnych komórek rozrodczych (ART) oraz ze sztucznych komórek rozrodczych z hodowli komórkowej (SCAT). Embriony mają zostać wszczepione matkom zastępczym – samicom nosorożca białego południowego. Udało się dotąd uzyskać kilka takich embrionów. Jednak przed podjęciem ostatecznej próby z użyciem embrionów nosorożca białego północnego, planowane jest próbne wszczepienie embrionów nosorożca białego południowego u matek zastępczych tego samego podgatunku.

Biotechnologiczne metody ochrony gatunków zagrożonych – problemy natury etycznej

Biotechnologiczne metody ochrony gatunkowej wiążą się jednakże z wieloma problemami natury etycznej. Pojawia się na przykład pytanie, jak daleko może i powinna posunąć się inżynieria genetyczna. Czy też: na jakie zagrożenia i obciążenia można narażać w tym procesie dwa ostatnie żyjące osobniki? „BioRescue“ intensywnie zajmuje się tymi problemami, korzystając z doświadczeń zgromadzonych podczas prób zachowania innych gatunków.

Najin i Fatu otrzymują wyjątkowo troskliwą opiekę

A co słychać u Najin i Fatu? Główny opiekun Zacharia Mutai zajmuje się nimi od dwunastu lat. W rozmowie z Deutsche Welle mówi: „Spędzam z nimi bardzo dużo czasu, więcej nawet niż z własną rodziną. Nawiązałem z nimi wyjątkową więź“. Zaznacza przy tym, że matka i córka cenią sobie regularny schemat dnia: „Rano są niezwykle aktywne, jedzą i spędzają czas z innymi nosorożcami. Gdy robi się zbyt gorąco, odpoczywają przez sześć do siedmiu godzin i czekają, aż temperatura nieco spadnie“. Do ich stałego harmonogramu dnia zaliczają się obecnie również wizyty naukowców z organizacji „BioRescue“.