Eski kömür bölgesinin yeniden keşfi
Kömür madenciliğiyle ön plana çıkan Ruhr Bölgesi Alman sanayisinin kalbiydi. Bölgenin nasıl değiştiğini buradan öğrenebilirsiniz.
Geçtiğimiz on yıllar içerisinde neredeyse hiçbir bölge Almanya’nın batısındaki Ruhr bölgesi kadar derinlemesine bir değişime uğramadı: kömür ve çelik bölgesinden yarının ekonomisini şekillendirmek isteyen metropol bölgesine. Yeni Ruhr Bölgesi sanayi ülkesi değişimi için bir örnek olarak kabul ediliyor.
Ruhr Bölgesi nerede?
Almanya’nın batısında bulunan Ruhr Bölgesi’nin büyük bir bölümü Kuzey Ren Vestfalya eyaletinde yer alıyor. Bugün 50’den fazla şehirde beş milyondan fazla insan yaşıyor ki bu “şehirlerin şehrini” Avrupa’nın en büyük metropollerinden biri yapıyor. Bu metropol bölgesi içindeki en büyük üç şehir, her biri 400.000’den fazla vatandaşıyla birlikte Dortmund, Essen ve Duisburg. Bölge, toplamda yaklaşık 4.500 kilometrekarelik bir alanı kapsıyor ve içinden Ruhr Nehri geçiyor.
Ruhr Bölgesi eskiden neden ağır sanayinin merkeziydi?
Ruhr bölgesi 19. yüzyıldan itibaren etkileyici bir başarı hikayesi yazdı. Bölge, on yıllar boyunca doğal kömür ve demir madeni yatakları sayesinde Almanya’daki sanayi sıçramasının kalbi oldu ve pek çok kömür ve çelik üretim şirketleri ile istihdam ve refah sağladı. Avrupa’nın merkezindeki coğrafi konumu ve akarsular, kanallar ve raylar ile geliştirilmiş taşıma sistemi ticareti ve hammadde ile ürünlerin taşınmasını kolaylaştırdı.
Ruhr Bölgesi için kömür sanayisinin sona ermesi ne anlama geliyor?
1950’li yılların sonunda kömür sanayisi zaten ciddi bir krizin içindeydi: Kömür madenlerinin birer birer kapanması gerekti. Günümüzde kömüre son veda Almanya’nın iklim nötr sanayi ülkesine dönüşümü için de bir işaret. Bir zamanlar yüzlercesi olan taş kömürü ocaklarından sonuncusu 2018 sonu itibariyle kapandı. O dönemde Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier “Burada Alman tarihinin bir parçası sona eriyor” demişti. Almanya yenilenebilir enerjilerin kullanımına yönelik enerji dönüşümünün bir parçası olarak, linyit de dahil olmak üzere kömür üretimini yakında sonlandırmayı planlıyor. Zaten on yıllar öncesinde başlayan dönüşüm ile Ruhr Bölgesi’nin kendini yeniden keşfetmesi gerekti.
Günümüze Ruhr Bölgesi’ni ön plana çıkaran şey nedir?
Ruhr Bölgesi bir üniversite kalesi: Nispeten küçük olan bu bölgede 22 üniversite bulunuyor, Almanya’nın hiçbir yerinde böylesine bir örgü yok. Ekonomi ve bilimin iç içe geçmesi, canlı bir startup kültürünün de temellerini oluşturuyor.
Önemli iş kollarından biri de yaratıcı ekonomi. Essen, Dortmund ve Bochum gibi şehirler sanat, kültür ve yaratıcılığın merkezi. Eski bir taş kömürü maden ocağı olan Essen’deki Zollverein Kömür Madeni özellikle iyi biliniyor. Maden ocağı 1847 yılında kuruldu ve Avrupa’nın en büyük ve en modern taş kömürü maden ocağı haline geldi. Zollverein Kömür Madeni’nin mimarisi ve endüstriyel konumu, Bauhaus stili ve 20. yüzyıl sanayi mimarisi için seçkin örnekler olarak kabul ediliyor. 2001 yılında Zollverein Kömür Madeni UNESCO tarafından dünya kültür mirası ilan edildi ve günümüzde müzeler, sergiler, restoranlar ve etkinlik mekanları ile bir kültür ve sanayi kompleksi.
Ruhr Bölgesi ne kadar yeşil?
Bir zamanlar tüten karakteristik kömür bacaları olan bölgeyi ziyaret edenler, Ruhr Bölgesi’nin günümüzde ne kadar yeşil olduğunu görünce şaşırıyor. Ruhr Bölge Birliği için ünlü Wuppertal Enstitüsü tarafından 2021 yılında yapılan bir çalışma, bölgenin küresel bir rol model olabileceğini ortaya koydu. Enstitünün bilim müdürü Manfred Fischedick hedefi şöyle açıkladı: “Ruhr metropolü dönüşüm sürecini istekli ve hedefe odaklı bir şekilde uygularsa iklim nötr çelik sanayisi, kapsamlı bir şekilde yeniden doğallaştırılmış su yolları ve güçlü çevre ekonomisi ile dünya çapındaki pek çok endüstriyel metropol bölge için örnek bir model bölge haline gelebilir.”
