Możliwości dzięki kwalifikacjom

Gdy młodzi ludzie w Turcji kończą szkołę średnią, zazwyczaj udają się na studia. „Wyższe wykształcenie ma tu bardzo duże znaczenie“, mówi Oya Dinçdoğdu. Takie podejście nie jest oczywiście niczym negatywnym, jednak spotyka się z krytyką wielu przedsiębiorstw. „Absolwenci posiadają co prawda szeroką wiedzę teoretyczną, jednak zazwyczaj nie mają okazji zastosować tej wiedzy w praktyce”, tłumaczy Dinçdoğdu. „Połączenie tych dwóch obszarów, takie jak w przypadku niemieckiego systemu kształcenia zawodowego, jest tutaj raczej mało spotykane“.

Oya Dinçdoğdu stara się to zmienić. Jako „Skills Expert” Niemiecko-Tureckiej Izby Przemysłowo-Handlowej (AHK Türkei) promuje koncepcję dualnego kształcenia zawodowego według wzorca niemieckiego oraz doradza przedsiębiorstwom, szkołom i uniwersytetom w tworzeniu odpowiednim struktur. Jej stanowisko finansowane jest w ramach programu „Skills Experts” Federalnego Ministerstwa Gospodarki i Ochrony Klimatu (BMWK).

Włączenie do niemieckiego rynku pracy

Inicjatywa od 2017 roku wspiera rokrocznie dziesięć izb przemysłowo-handlowych za granicą w ich działalności w zakresie kształcenia zawodowego. Koncentruje się ona przede wszystkim na zapotrzebowaniu niemieckich przedsiębiorstw w Turcji oraz ich miejscowych partnerów biznesowych. Dinçdoğdus i jej zespół w AHK Türkei, uczestniczącej w programie od stycznia 2023 roku, badają także możliwość przygotowania zagranicznych pracowników wykwalifikowanych do wejścia na niemiecki rynek pracy. Programy nauczania są uzupełniane o dodatkowe moduły dotyczące uznawania danego zawodu w Niemczech. „Oznacza to, że turecka młodzież zdobywa w Turcji solidne, poparte praktyką kwalifikacje zawodowe, a jednocześnie uzyskuje kwalifikacje potrzebne na niemieckim rynku pracy“.

Jeżeli młodzi ludzie dobrze rozeznają się na rynku, mają bardzo duże szanse na zatrudnienie w miejscowych oddziałach niemieckich przedsiębiorstw. Absolwenci mogą również zdecydować się na rozpoczęcie kariery zawodowej w Niemczech, gdzie dzięki uzyskanym kwalifikacjom mogą bardzo szybko stanąć na nogi. „Turcja ma ogromny potencjał demograficzny“, twierdzi dr Thilo Pahl, kierownik AHK. W Turcji do szkół uczęszcza 20 milionów młodych ludzi, podczas gdy w Niemczech jest to tylko osiem milionów – i to przy zbliżonej liczbie ludności.

Wykwalifikowani pracownicy z Brazylii i Afryki Północnej

Podobnie wygląda sytuacja w Brazylii, „która pod względem demograficznym wyróżnia się wysokim przyrostem ludności, wysokim poziomem edukacji oraz niskim przeciętnym wiekiem obywateli“, tłumaczy Barbara Konner. Konner jest kierowniczką AHK São Paulo, największej po AHK Türkei niemieckiej Izby Przemysłowo-Handlowej za granicą, która uczestniczy obecnie w programie „Skills Experts“ i koncentruje swoje działania głównie na pozyskiwaniu pracowników wykwalifikowanych. „AHK São Paulo chce proaktywnie przyczyniać się do pokonania wyzwań wynikających z sytuacji demograficznej Brazylii“. Podobnie jak w Turcji, kształcenie zawodowe odbywało się tu dotąd przede wszystkim w szkołach i na uczelniach. We współpracy ze szkołą zawodową przy Colégio Humboldt, niemieckiej szkole za granicą, oferowane jest obecnie kształcenie dualne i ukierunkowane kwalifikacje.

Federalne Ministerstwo Gospodarki i Ochrony Klimatu (BMWK) nie jest jedynym organem państwowym w Niemczech, który promuje legalną imigrację zarobkową.Poprzez projekt „Wspieranie legalnej migracji pracowników i mobilności między Afryką Północną a Europą“ („Towards a Holistic Approach to Labour Migration Governance and Labour Mobility in North Africa“ – THAMM) Federalne Ministerstwo Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (BMZ) wraz z instytucjami partnerskimi UE w Afryce Północnej, pośredniczy w pozyskiwaniu praktykantów i pracowników wykwalifikowanych zainteresowanych pracą w Niemczech. „Skorzystać na tym mają w równym stopniu niemieckie przedsiębiorstwa, migranci oraz kraje, z których pochodzą“, informuje Andrea Milkowski z Niemieckiego Towarzystwa Współpracy Międzynarodowej (GIZ), które realizuje projekt. „Z jednej strony otrzymują oni możliwość pracy w Niemczech, z drugiej zaś strony zwiększają swoje szanse na rodzimym rynku pracy“.

Kursy językowe i szkolenia międzykulturowe

GIZ blisko współpracuje z ministerstwami i agencjami pracy w Egipcie, Maroku i Tunezji oraz Federalną Agencją Pracy (BA) w Niemczech. BA oraz miejscowe agencje pracy wybierają odpowiednich kandydatów i kontaktują ich z przedsiębiorstwami w Niemczech. Młodzi ludzie otrzymują również pomoc po przyjeździe do Niemiec, uczestniczą w warsztatach integracyjnych i konsultacjach. Od 2020 roku, THAMM przygotował do migracji prawie 700 potencjalnych kandydatów, między innymi poprzez kursy językowe do poziomu B1 oraz szkolenia z zakresu tematyki międzykulturowej. W całych Niemczech miejsce praktycznej nauki zawodu lub pracy znalazło już dzięki temu 412 praktykantów i wykwalifikowanych pracowników.

Kraj związkowy Turyngia realizuje również finansowany ze środków unijnych projekt CRAFT, skierowany do rzemieślników. Izba rzemieślnicza w Erfurcie pomaga przedsiębiorstwom w poszukiwaniu praktykantów i pracowników wykwalifikowanych z zagranicy. Program koncentruje się na krajach takich jak Wietnam, Gruzja, Mołdawia i Kazachstan. Młodzi ludzie w wieku od 18 do 27 lat mają możliwość zgłoszenia swojej kandydatury do odbycia praktyk zawodowych lub pracy w jednym z przedsiębiorstw w Turyngii. Wybór tych przedsiębiorstw następuje we współpracy ze szkołami zawodowymi i językowymi, szkołami średnimi i uniwersytetami, oraz w porozumieniu z ministerstwami i przedstawicielstwami zagranicznymi w krajach pochodzenia kandydatów.

Powodzenie międzynarodowych inicjatyw takich jak Skills Experts, THAMM i CRAFT zależy także od znajomości i akceptacji koncepcji kształcenia dualnego w danym kraju. Program „Partnerstwa kształcenia zawodowego w Ameryce Łacińskiej“ (APAL) ma za zadanie wcześnie informować młodych ludzi o tej ścieżce kariery. Przygotowuje on uczniów i absolwentów w Salwadorze i Meksyku, w tym także absolwentów szkół PASCH, do podjęcia kształcenia dualnego w Niemczech. PASCH to inicjatywa Ministerstwa Spraw Zagranicznych, realizowana we współpracy z Centralnym Wydziałem ds. Szkolnictwa za Granicą (ZfA), Goethe-Institut, Niemiecką Centralą Wymiany Akademickiej (DAAD) oraz Centralą Wymiany Pedagogicznej (PAD). Od początku 2021 roku PASCH, oddział Goethe-Institut w Meksyku, Federalna Agencja Pracy oraz kliniki z różnych niemieckich miast współpracują ze sobą w ramach programu APAL. Zajmuje się on pośrednictwem w zawodach pielęgniarskich oraz w technicznych zawodach medycznych.