Uczenie się demokracji
Uczestnictwo i zaangażowanie powinno być już doświadczane przez dzieci: edukacja obywatelska w przedszkolach i szkołach.
Edukacja obywatelska jest podstawowym warunkiem funkcjonowania demokracji. Nie ma też wątpliwości, że dzieci i młodzież powinny być z nią zapoznawane jak najwcześniej. Ale jakie treści są odpowiednie dla danej grupy wiekowej? I w jaki sposób można skutecznie przekazywać podstawowe wartości demokratyczne? Polityka jest skomplikowana i jak na przykład dziecko w wieku przedszkolnym ma zrozumieć system federalny Niemiec?
„Jest to wprawdzie słuszne, ale zakłada bardzo jednowymiarowe pojmowanie edukacji politycznej”, mówi pedagog dyplomowana Judith Durand. Główna referentka grupy specjalistycznej „Koncepcje pedagogiczne dla dzieci” prowadzi badania w Niemieckim Instytucie Młodzieży (DJI). Jej temat: Jak dzieci w wieku od trzech do sześciu lat mogą nauczyć się podstawowych kompetencji, które pozwolą im później kształtować demokrację. „Poza przekazywaniem wiedzy zadaniem edukacji obywatelskiej jest również umożliwienie uczenia się przez doświadczenie. I właśnie od tego możemy zacząć pracę z najmłodszymi.” Demokracja, jak podkreśla Durand, jest „również sposobem życia, który przejawia się w kulturze wspólnoty w życiu codziennym.”
Co to oznacza, wyjaśnia kolega Durand, Leonhard Birnbacher, referent w projekcie „Edukacja i demokracja z najmłodszymi” (BilDE) w sekcji „Dzieci i opieka nad dziećmi” w DJI: „Chodzi o mocno zakotwiczoną w codziennym życiu, opartą na doświadczeniu naukę wartości demokratycznych, takich jak równość, uczestnictwo lub tolerancja. Początkiem może być wspólna praca z dziećmi nad rozwiązywaniem konfliktów. Albo włączanie ich w codzienne życie, na przykład poprzez pozwalanie dzieciom na decydowanie o tym, co jedzą, aż po wybory rad dziecięcych, które w formie zabawy zajmują się procesem wyborczym, łącznie z projektowaniem własnych plakatów wyborczych.”
Decydującym czynnikiem jest sposób, w jaki kadra pedagogiczna daje przykład wartości demokratycznych – zarówno między sobą, jak i w kontaktach z dziećmi, dodaje Judith Durand: „Jeśli zasady są ustalone, zespół powinien również ich przestrzegać. Jednym z najbardziej pedagogicznie kontraproduktywnych doświadczeń, jakie dziecko może przeżyć w przedszkolu, jest: Wypowiedziałem się, ale oni i tak robią po swojemu.”
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: