"Sadece sözde bir çelişki"
"Dönüm noktası" çok taraflılığa ve kurallara dayalı düzene ait değerler ile nasıl uyum sağlıyor? Çatışma araştırmacısı Jonas Driedger cevaplıyor.
Bay Driedger, "Dönüm Noktası" Almanya'da 2022 yılının favori kelimesiydi. Federal Şansölye Olaf Scholz bu kavramı Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşın başlangıcını göz önünde bulundurarak kullandı. Bununla ne denmek istendi?
Bununla, Alman Dış ve Güvenlik Politikası'nda köklü ayarlamaların yapılacağı kastedilmişti. Scholz somut olarak Bundeswehr'e (Alman Ordusu) olağanüstü yatırımlar yapılacağını, Ukrayna'ya silah sevkıyatlarının gerçekleşeceğini ve Rusya'dan Almanya'ya giden Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattının onay sürecinin askıya alınacağını bildirdi.
Almanya'nın dış politikası çok taraflılık ve kural bazlı uluslararası düzen prensiplerine dayanıyor – Peki bu, mevcut yeni zamana uyuyor mu?
Öncelikle kurallara dayalı düzene bir göz atalım: Ukrayna'ya silah sevkıyatının bununla çelişkili olduğu düşünülebilir ancak farklı bir perspektiften de bakılabilir. Kurallara dayalı bir düzenin arkasında durmak, uluslararası sistemin kurallarını ciddiye almak, onları savunmak ve olağanüstü ihlalleri cezalandırmak anlamına gelir. Her bir devletin bağımsızlığı, uluslararası düzenin belkemiğini oluşturuyor. Bağımsız bir ülkeye ait toprakların fethedilmesi ve ele geçirilmesi buna karşı işlenmiş ciddi bir ihlaldir. Devletlerin kendini savunma hakkının yanı sıra bunu yaparken yardım alma hakkı, kurallara dayalı düzenimizin bir ilkesidir.
Dönüm noktası çok taraflılık ile nasıl uyum sağlıyor?
Çok taraflı adımlar atmak aslında rakiplerle konuşmak ve ihtilafları kurumlar dahilinde çözmek anlamını taşıyor. Ancak bu, adımların kendi müttefikleri ile uyumlu bir şekilde atılması gerektiği anlamına da geliyor ve bu Almanya için öncelikli olarak AB ve NATO. Örneğin Rusya'ya yönelik yaptırımlara karşı çıkmak daha ziyade tek taraflı bir adım olurdu. Yani bir yandan Ukrayna'ya verilen sağlam bir destek ve diğer yandan çok taraflılık ile kurallara dayalı düzenin değerlerine odaklanmak arasındaki sözde çelişkiyi sorgulamak gerekir diye düşünüyorum.
Dönüm Noktası Almanya'nın jeopolitik aktör rolünü nasıl değiştirecek?
Almanya'nın bu tür kriz bölgelerine silah - savaş silahları dahil - göndermesi ve aynı zamanda kendi askeri yeteneklerini bariz şekilde güçlendirmesi yeni bir olay. Ayrıca dönüm noktası, Ukrayna ve Rusya meselesinde yeni bir düşünce oryantasyonunu beraberinde getirdi. Almanya'da 2014 yılı ile 2022 yılının başı arasında sürekli "Ukrayna'da savaş" konuşuldu – içinde Rusya'nın geçmediği bir ad. Almanya ve Fransa'nın da savunduğu Minsk Protokolü ve Normandiya Formatı gibi anlaşma metinlerinde Rusya, resmi bir ihtilaf tarafı bile değildi ve Ukrayna'nın birçok taviz vermesi gerekti. Almanya'da artık Ukrayna'nın ekonomik ve askeri açıdan desteklenmesi gerektiği ve Rusya'daki rejimin suç niteliğinde bir taarruz savaşı yürüttüğü konusunda konsensüs sağlandı.
Dönüm noktasına rağmen devamlılık olacak mı?
Elbette. Almanya askeri konularda proaktif yaklaşıma sahip değil, daha ziyade yapısal nedenlerden dolayı reaktif bir yaklaşım sergiliyor: Temel Yasa bir bakıma bir taarruz savaşını önleme makinesi. Ayrıca Almanya'da görev alanı ilkesi geçerlidir, yani savaş yönetimi için gerekli her şey farklı bakanlıklara dağıtılmıştır. Bunun ötesinde Bundeswehr (Alman Ordusu) bir parlamento ordusudur ve öyle de kalacaktır. Ayrıca: Tank sevkıyatı konusundaki tartışmalardan da anlaşılacağı üzere Almanya çok taraflı hareket etmeye devam edecektir. Dönüm noktası buna göre Almanya'nın Wilhelminist, tek taraflı bir dev olarak tekrar dirileceği anlamına gelmiyor.
Dönüm noktası kalıcı mı olacak?
Belirtilen kısıtlamalara rağmen: Rusya ve Ukrayna hakkındaki temel görüşlerin değişmesi ve halihazırda söz konusu ihtilafa dahil olmamız nedeniyle dönüm noktasına ait temel unsurların kalıcı olacağını düşünüyorum.
Dr. Jonas J. Driedger, Hessen Barış ve İhtilaf Araştırmaları Vakfı'nda (HSFK) devletlerarası savaşlar, uluslararası ilişkilerde caydırıcılık, süper güçler ve onların komşu devletleri arasındaki ilişkilerin yanı sıra Rusya ve transatlantik güvenlik ile savunma politikası konularında araştırmalar yürütmektedir. Kendisi Moskova'da ve Kiev'de de yaşamış.
You would like to receive regular information about Germany? Subscribe here: