Almanya’da Noel kutlamaları
Noel'de Almanlara ziyaret: Hangi ritüeller önemli ve patates salatası neden bunlardan biri.
Noel'in ilk habercisi, daha Eylül ayının başında birden bire süpermarket raflarında beliren Lebkuchen ve Spekulatius'tur. İlk Advent'ten itibaren Noel pazarları, radyodaki Noel şarkıları ve Noel ışıkları Noel atmosferini tüm ülkeye yayar. Ancak Almanya’da Noel'in birçok yönü ve özelliği var ve biz sizin için en önemli soruları yanıtlıyoruz.
Noel'i sadece dindar Almanlar mı kutlar?
Hayır. İsa Mesih'in doğumunun kutlandığı Hıristiyan bayramı olmasına rağmen, herhangi bir inanca sahip olmayan Almanlar da Noel'i kutlar. Geçtiğimiz yıl Almanya'da yaşayan insanların yüzde 81'i Noel'i kutladı. Noel’i kutlamak önemli bir aile geleneği. Ancak giderek daha az insan Noel'de kiliseye gidiyor. Pandemi öncesinde, insanların yüzde 23,6'sı hala kiliseye gitmeyi planlıyordu. Bu rakam 2022 yılında yüzde 15,4'e düştü. Neubiberg'deki Bundeswehr Üniversitesi’nin araştırması bunu gösteriyor.
Hangi Alman Noel gelenekleri var?
En popüler ve bilinen geleneklerden biri Noel ağacı kurmak ve onu Noel’e uygun şekilde süslemek. Noel'de gerçek mi yoksa yapay çam ağacı mı kullanılmalı sorusu söz konusu olduğunda hala net bir eğilim var: Katılımcıların yüzde 43'ü bu yıl gerçek bir Noel ağacı kuracaklarını söylüyor. Yüzde 24'lük bir kesim ise plastik ağacı tercih ediyor. Bu veriler Statista tarafından yapılan çevrim içi bir anketin sonuçlarına dayanıyor.
Peki Almanlar ne hediye ediyor? Neredeyse her iki kişiden biri (yüzde 44) hediye olarak kupon veya doğrudan para veriyor. Ernst & Young araştırmasının sonuçlarına göre, insanların yüzde 37'si hediye olarak yiyecek veya şekerleme veriyor. Bunu yüzde 34 ile oyuncaklar, yüzde 32 ile giyim eşyaları ve yüzde 30 ile kitaplar takip ediyor.
Tipik bir Alman Noel bayramı nasıl geçiyor?
Almanya'da 25 ve 26 Aralık olmak üzere iki Noel tatili vardır. Pek çok insan için 24 Aralık, Noel arifesi, telaşlı bir sabah ve akşamki şenlikli bölüm olarak ikiye ayrılır. Noel arifesi hafta içi bir güne denk geliyorsa, dükkanlar öğlene kadar açık olur ve bayram yemeği için son hediyeler veya yiyecekler satın alındığında yoğunluk yaşanı. Ardından Noel ağacını Noel ışıkları ve renkli süslerle süsleme, hediyeleri sarma ve yiyecekleri hazırlama zamanı gelir.
Aileler akşamın erken saatlerinde bir araya gelir. Bazıları birlikte şarkı söylemek veya müzik yapmak gibi gelenekleri sürdürür. Yemekten sonra hediyeleşme başlar: Ardından Noel ağacının altındaki paketler açılır. Çocuklar Noel'den haftalar önce bir dilek listesi hazırlar ve dileklerinin yerine getirilip getirilmeyeceğini görmek için heyecanla beklerler.
Tatil için memleketlerine dönen gençler genellikle gece geç saatlerde eski arkadaşlarıyla buluşmak için tekrar dışarı çıkarlar.
Ve şimdi de Alman Noel geleneklerine dair bazı özel bilgilere geliyoruz
Noel, Almanya’da aile arasında kutlanılan en önemli bayram. Hıristiyanların İsa’nın doğumunu kutladığı bayram, artık dini gerekçenin odakta olmadığı ailelerde de kutlanıyor. “Gebrauchsanweisung für Weihnachten” (Noel Kullanım Kılavuzu) kitabı yazarı Constanze Kleis’e bir Noel kutlamasının neleri içerdiğini sorduk.
Bir Noel kutlamasında olması gerekenler neler?
Resmi olarak: Noel ağacı, mum ya da aydınlatma zinciri, Noel ağacı süslemeleri, figürleriyle birlikte İsa’nın doğumunu simgeleyen dekor ve Noel şarkıları repertuvarı. Lezzetli yemekler, Christstollen (Noel keki) ya da Vanillekipferln (vanilyalı ay kurabiyesi) gibi hamur işleri. Hediye verme konusunda cömertlik; sadece aile üyeleri için değil, postacılara, apartman görevlilerine, misafirlere...
Tipik Noel kuru pastaları neler?
Atıştırmalık Noel lezzetleri deyince kurabiyeler birinciliği kimseye kaptırmıyor. Kurabiye için kullanılan “Plätzchen” ifadesinin asıl anlamı “düzleştirilmiş kek”. Bugün 13.824 farklı kurabiye çeşidi var. Kurabiyelerde kullanılan en klasik aromalar vanilya, tarçın, çikolata, limon, portakal, kahve, rom, fındık, badem, ceviz, zencefil, kakule, bal. Klasik şekillerse yarım ay, burgu, top, düz, kalp ve kare şekilleri. Kurabiyelerin içineyse genelde çikolata, vanilya, reçel ya da badem ezmesi koyuluyor.
Noel Arifesi olan 24 Aralık geleneksel olarak nasıl geçiyor?
Temelde Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Thomas Mann’ın 1901 yılında yazdığı “Buddenbrooklar” romanında anlattığı gibi: Birlikte Noel şarkıları söyleniyor. Ardından “gümüş pullarla süslenmiş (...) dört bir yanı hediyelerle çevrili muazzam bir Noel ağacı altında” hediyeler alınıp veriliyor. Sonra da hep birlikte bol bol yiyecek ve içecek yenip içiliyor. Öte yandan pratikte, Noel gecesi uzun zamandır böyle katı bir düzende kutlanmıyor. Noel, pekâlâ insanlara samimi ve rahat bir ortamda oldukları hissini verecek, çeşitli geleneklerin çok yönlü bir karışımı da olabilir.
Geleneksel Noel yemekleri neler?
Yapılan anketler, Noel Arifesinde en çok yenilen yemeklerin başında sosisli patates salatasının geldiğini gösteriyor. Patates salatasını fondü ve raclette takip ediyor. Yapılan bir araştırmaya göre, özellikle kadınlar Noel arifesine kadarki Noel hazırlıkları için ortalama 288 saat harcıyor. Geleneksel ailelerin sofralarında Noel’in birinci günü yanında hamur köftesi ve kırmızı lahanayla kaz ikram ediliyor.
Hangi şarkılar söyleniyor?
Avusturya’nın Graz kentindeki Noel İlahileri Ofisi arşivinde yaklaşık 12.000 Noel şarkısı bulunuyor. Noel şarkıları, Noel havasının en önemli birleşeni. Almanların yüzde 90’ı Noel şarkısız bir Noel düşünemiyor. Hiç şüphesiz en ünlü Noel şarkısı, ilk kez 1818’de Avusturya’da söylenmiş ve 300’den fazla dil ve lehçeye çevrilmiş olan “Sessiz Gece”.
“Modern” Noeller de var mı?
Modern Noellerin, geleneklerin insanları mutlu edici bir yönde biraz yumuşamasıyla ortaya çıktığını söylemek yanlış olmayacaktır sanırım. Örneğin eve bir Noel ağacı getirmenin ekolojik açıdan mantıksız olacağını düşünenler ya da kaz eti yemeklerini vahşice bulan vejetaryenler bu geleneklerden vazgeçiyor olabilir. Öte yandan böyle bir yaklaşımdaki insanlar genelde bu bayramın temel fikrini benimsiyor; ailenin yılda bir kere de olsa bir araya gelmesi, birlikte yemek yenilmesi. Hep birlikte hoşça vakit geçirilmesi. Aile bireylerinin hediyelerle - aynı zamanda da verilen yakınlık ve güven hissiyle - birbirlerini mutlu etmesi. Ayni hediyelerle de “Seni ve ne istediğini düşündüm” sinyalinin verilmesi.
