Kafka: Absürt ustası viral oldu

2024 büyük Kafka Yılı’ydı: Ölümünden 100 yıl sonra Almanca konuşan Praglı yazar tüm dünyada kutlanıyor, kitapları yeni baskılarla yayınlanıyor, sergiler açılıyor, okuma maratonları düzenleniyor. Böylesi bir yıldönümünden sonra - özellikle Kafka’nın eserlerinin pek de kolay hazmedilen türden olmadıkları dikkate alındığında - furyanın tekrar dineceği düşünülebilir. Ama Kafka kalıyor. Daha da ötesi: Hatta bazıları için bir tür guru. Ondan yapılan ve çeşitli dillere çevrilen alıntılar Instragram’da melankolik estetik postlarda zuhur ediyor, Tiktok’çular 30 saniyelik kliplerde “Dönüşüm” eserini yorumluyor ve X üzerinde de tüm dünyadan üniversite öğrencileri günlük yaşamlarının şüpheli bir şekilde bir Kafka romanına benzediğinden şikayet ediyor.

Çünkü dünya ne kadar kaotik bir hal alırsa, Kafka’nın anlatımları bize bir o kadar gerçekçi gözüküyor: Örneğin en basit meselelerde çuvallayan bürokrasi; internet sağlayıcısına yapay zeka müşteri hizmetleri üzerinden ulaşmaya veya yeni pasaport çıkartmaya çalışan herkes “Dava”da bir yan figür olmanın nasıl hissettirebileceğini iyi biliyor. Genç insanlar kendilerini Kafka’nın hikayelerine hiç olmadığı kadar bağlı hissediyorlarmış gibi gözüküyorlar. Ve tabii ki bir de meşhur “Dönüşüm” var: Bir sabah haşere olarak uyanmak, ergenlik dönemi dehşeti için mükemmel metafor ya da daha kötüsü, utandırıcı ebeveynlere sahip olan birisi olarak.

Acaba Kafka kendi şahsiyeti etrafında dönen bu kültü kutlar mıydı? Muhtemelen hayır. Aslında kendisi, öldükten sonra tüm eserlerinin yakılmasını istiyordu. Bunun yerine alıntıları şimdi Tiktok videolarında cirit atıyor ya da dövme olarak geç ergenlik yaşayan influencerların kollarını süslüyor. Z kuşağının yeni eski kahramanı. Çünkü dünya her ne kadar giderek artan bir Kafkaesk kabus gibi hissettirirse de Kafka bize onu anlamamıza yardımcı olacak.