Weryfikatorzy językowi: jak wielojęzyczne dzieci pomagają nauce
W Mannheim mieszkają przedstawiciele ponad 100 narodowości, posługujący się jeszcze większą liczbą języków. Naukowcy również są tym zainteresowani.
Wraz z badaczami z Instytutu Języka Niemieckiego im. Leibniza dzieci i młodzież w Mannheim mogą poznawać swoje wielojęzyczne życie codzienne również od strony naukowej. Nazywani weryfikatorami językowymi są bezpośrednio zaangażowani w proces badawczy, w ramach którego opisują swoje różnorodne środowiska i opracowują własne pytania badawcze.
Język serca
W jednym z projektów dzieci ze szkoły podstawowej i zawodowa autorka piszą własną książkę. Opowiada ona o ich doświadczeniach związanych z wielojęzycznością. Dzieci odpowiadają na pytanie, jak to jest mówić jednym językiem w domu a drugim w szkole? Ponadto dzieci czytają teksty w swoich ojczystych językach: po niemiecku, arabsku, bułgarsku, włosku, polsku i turecku.
W innym projekcie będącym częścią większego projektu językowi weryfikatorzy tworzą tzw. portrety językowe. Na obrysie ciała rysują, w którym miejscu w ciele znajdują się ich zdaniem ich języki. Przykładowo młody fan włoskiej drużyny narodowej w piłce nożnej pokolorował stopę we włoskich barwach. Jednak wiele dzieci rysuje swój język ojczysty w sercu. Projekty te nie tylko umożliwiają badania naukowe na bardzo ciekawych obszarach, lecz także wspierają dzieci, aby z pewnością siebie wykorzystywały swoją wielojęzyczność.
Ślady języka na terenie miasta
Każdy, kto przemierza ulice dzielnicy Neckarstadt-West w Mannheim, zapewne dostrzega tam obecność wielu języków: na naklejkach i graffiti, w witrynach sklepowych, przed restauracjami lub na znakach. Starsi z weryfikatorów językowych chodzą po swojej dzielnicy i rejestrują takie ślady języka. W językoznawstwie ten proces jest nazywany „linguistic landscaping”. Pozyskane dane są poddawane analizie i otwierają nowe perspektywy na wielojęzyczność w przestrzeni publicznej.
Powstała również piosenka o wielojęzyczności w wielokulturowej dzielnicy Mannheim –
The Language-Checkers-Song: Bitte hör mir zu! (with English subtitles) („Proszę, posłuchaj mnie!”, z angielskimi napisami)
Takie podejście nauki obywatelskiej angażuje młodych ludzi mieszkających bezpośrednio w miejscu prowadzenia badań. Ma to również na celu wzmocnienie zaufania do nauki. Przede wszystkim jednak naukowe podejście uwzględniające mieszkańców otwiera nowe perspektywy i umożliwia stawianie pytań badawczych opartych na głosie społeczeństwa. Weryfikatorzy językowi z Instytutu Języka Niemieckiego zostali za to wielokrotnie wyróżnieni, na przykład nagrodą „European Union Prize for Citizen Science 2024”.
